Podczas II wojny światowej Związek Radziecki przeprowadził cztery wielki akcje deportacyjne polskich obywateli. Nocą z 9 na 10 lutego 1940 roku, na rozkaz Moskwy, z Polski wywieziono pierwszych 140 tys. osób – głównie rodziny wojskowych, urzędników, pracowników służby leśnej i kolei ze wschodniej części kraju. Jedna trzecia deportowanych trafiła na północ europejskiej części Rosji, do obwodu archangielskiego i Komijskiej ASRS, wielu przesiedlono do Kraju Krasnojarskiego i obwodu omskiego na Syberii. Łącznie Sowieci przeprowadzili cztery deportacje – drugą z 12/13 kwietnia 1940 r., trzecią z 28/29 czerwca 1940 r., a czwartą – w maju 1941 r.
Deportowani 10 lutego 1940 r. z Kolonii Sobótka w pow. podhajeckim woj. Tarnopolskie przy pracy w tajdze. Dworyszcze, rejon kazaczyński, Krasnojarsk
Fot. IPN
W 85. rocznicę tych brutalnych represji 9 lipca w Białymstoku odbędą się uroczystości organizowane przez Związek Sybiraków, w których udział weźmie Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, Lech Parell oraz Zastępca Szefa Urzędu – Michał Syska. Delegacje złożą kwiaty przed Grobem Nieznanego Sybiraka, aby złożyć hołd ofiarom masowych deportacji, dla których wywózki wiązały się z katorżniczą pracą lub śmiercią.
Następnie uczestnicy obchodów udadzą się pod pomnik poświęcony Bohaterskim Matkom Sybiraczkom przy Muzeum Pamięci Sybiru, gdzie odbędą się główne uroczystości, w czasie których przewidziane są przemówienia Szefa Urzędu, Wojewody Podlaskiego, Marszałka Województwa Podlaskiego, Prezydenta Białegostoku oraz Prezesa Zarządu Głównego Związku Sybiraków. Następnie odbędzie się ceremonia wręczenia medali oraz odczytanie apelu pamięci i złożenie kwiatów polskim Sybirakom.
Pomnik Poświęcony Bohaterskim Matkom Sybiraczkom przy Muzeum Pamięci Sybiru
Fot. Muzeum Pamięci Sybiru w Białymstoku
Orgaznizowane uroczystości to wyraz pamięci o ofiarach masowych deportacji i oddanie hołdu wszystkim Polakom, których dotknęły brutalne represje.