Polski Cmentarz Wojenny w Miednoje
Polski Cmentarz Wojenny w Miednoje położony jest w obwodzie twerskim w Rosji. Na cmentarzu o łącznej powierzchni 1,7 ha znajdują się zbiorowe mogiły, w których spoczywają szczątki polskich jeńców obozu NKWD w Ostaszkowie.
Obóz w Ostaszkowie
Obóz w Ostaszkowie powstał na wysepce Stołbnyj jeziora Seliger i mieścił się w zabudowaniach poklasztornych monasteru Niłowa Pustyń. Miejsce to wchodziło w skład utworzonych w październiku 1939 roku obozów specjalnych NKWD. Ostaszków przeznaczony był m.in. dla funkcjonariuszy policji i służby więziennej.
W kwietniu 1940 r. przebywało w nim 6300 jeńców. Już wtedy ich los był przesądzony, ponieważ 5 marca Biuro Polityczne KC Wszechzwiązkowej Komunistycznej Partii Bolszewików Związku Sowieckiego podjęło decyzję o likwidacji obozu tym samym skazując przebywających tam więźniów na śmierć.
Obóz w Ostaszkowie. Fotografia współczesna.
Fot.Śląska.Policja.pl/ Aleksander Załęski
Sowieci rozpoczęli ,,rozładowywanie’’ obozu, jak sami to określali 4 kwietnia a zakończyli 22 maja 1940 roku. ,,Schemat’’ mordowania więźniów jest znany, ponieważ sam szef NKWD w Kalininie, Dmitrij S. Tokariew w trakcie swoich zeznań nie ukrywał jak wyglądał proces pozbawiania życia.
Grupy jeńców z Ostaszkowa pod osłoną nocy były wywożone do Kalinina (obecnie Tweru) i tam umieszczane w siedzibie miejscowego NKWD. To właśnie w tym miejscu po skrupulatnym sprawdzeniu przez oprawców tożsamości ofiary, następowało oddanie strzału w tył głowy. Egzekucje odbywały się w specjalnie do tego przygotowanym wygłuszonym pomieszczeniu.
Ciała jeńców, w tym prawie 6000 policjantów, a także żołnierzy Korpusu Ochrony Pogranicza i Żandarmerii Wojskowej, funkcjonariuszy Straży Więziennej i Straży Granicznej, kapelanów, pracowników administracji państwowej, wywiadu i wymiaru sprawiedliwości, ładowano na ciężarówki i wywożono do ośrodka wypoczynkowego NKWD koło wsi Miednoje. Oprawcy wcześniej za pomocą koparki wykopali doły, do których następnie wrzucili ciała i grzebali swoje ofiary.
Pięćdziesiąt lat zapomnienia
Miejsce ukrycia ofiar sowieckiej zbrodni zostało zapomniane na pięćdziesiąt lat.
W wyniku śledztwa przeprowadzonego w 1991 roku przez sowiecką prokuraturę w sprawie ustalenia losu polskich jeńców, którzy byli przetrzymywani w Ostaszkowie, we wskazanym terenie zostały przeprowadzone wstępne badania ekshumacyjne. Dalsze prace z lat 1994-1995 ujawniły zbiorowe groby obywateli polskich zamordowanych w 1940 roku. Znaleziono przy nich fragmenty mundurów policyjnych, guziki mundurowe, czapki oraz odznaki.
11 czerwca 1995 r. wmurowano akt erekcyjny i pobłogosławiony przez Ojca Świętego Jana Pawła II kamień węgielny pod budowę nekropolii. 2 września 2000 roku Polski Cmentarz Wojenny w Miednoje został uroczyście otwarty i poświęcony.
Fragment munduru odnaleziony w czasie prac ekshumacyjnych.
Fot.Śląska.Policja.pl/ Aleksander Załęski
Opis cmentarza
Memoriał został wzniesiony według projektu zespołu kierowanego przez rzeźbiarzy Zdzisława Pidka i Andrzeja Sołygę oraz Wiesława i Jacka Synakiewiczów.
W centralnym punkcie cmentarza znajduje się żeliwny ołtarz, za którym wzniesiona została ściana z nazwiskami zamordowanych jeńców, dziewięciometrowy krzyż oraz podziemny dzwon. Wszystkie te elementy usytuowane są na wprost głównego wejścia, przy którym widnieją dwa obeliski z godłem Rzeczypospolitej Polskiej.
Krzyże wzniesione na mogiłach.
Fot. IPN
Do jednego z najważniejszych elementów cmentarza należy 25 zbiorowych mogił, na których wzniesiono wysokie, ośmiometrowe krzyże. Cmentarz otacza aleja, wzdłuż której rozmieszczono tabliczki inskrypcyjne zawierające dane osobowe zamordowanych. Wszystkie elementy rzeźbiarskie wykonano z żeliwa.
Autor: OW
