Jednym z zadań Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych jest udział w procesie honorowania kombatantów orderami i odznaczeniami za ich zasługi w działalności społecznej w organizacjach kombatanckich. Wnioski o nadanie orderów i odznaczeń dotyczące takich osób kierują do Urzędu naczelne władze związków i stowarzyszeń kombatanckich. Ordery i odznaczenia nadaje Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej.
Prezydent nadaje ordery:
- z własnej inicjatywy,
- na wniosek Prezesa Rady Ministrów,
- na wniosek Kapituł Orderów.
Prezydent nadaje odznaczenia:
- z własnej inicjatywy,
- na wniosek Prezesa Rady Ministrów,
- na wniosek ministrów i kierowników urzędów centralnych,
- na wniosek wojewodów.
Uprawnione organy mogą występować do Prezydenta z inicjatywy:
- własnej i jednostek organizacyjnych im podległych,
- organów samorządowych,
- władz naczelnych organizacji społecznych.
Zgodnie z przepisami ustawy o orderach i odznaczeniach, ordery i odznaczenia wojenne nadawane są tylko w czasie wojny lub nie później niż przez pięć lat od jej zakończenia.
Potwierdza to ustawa Przepisy wprowadzające ustawę o orderach i odznaczeniach, uchylające przepisy o tytułach honorowych oraz zmieniające niektóre ustawy mówiąca, iż z dniem jej wejścia w życie uznaje się za zakończone nadawanie: orderów i odznaczeń wojennych za dotychczasowe zasługi oraz niektórych odznaczeń o charakterze wojskowym nadawanych za zasługi w latach 1939-1945. Z dniem 8 maja 1999 roku zakończone zostało nadawanie innych odznaczeń o charakterze wojskowym upamiętniających zasługi z lat walki o niepodległość w XX wieku.
Medal „Za zasługi dla obronności kraju” w czasie pokoju może być nadany m.in. osobom, które:
- wykazały męstwo lub odwagę w bezpośrednim działaniu związanym z obronnością kraju
- posiadają szczególne zasługi wychowania wojskowego,
- swoją pracą zawodową lub działalnością w organizacjach społecznych znacznie przyczyniły się do rozwoju i umocnienia systemu obronnego kraju.
Z wnioskiem o nadanie tego medalu mogą występować:
- ministrowie i kierownicy urzędów centralnych,
- wojewodowie,
- władze naczelne organizacji społecznych,
- szefowie instytucji centralnych MON oraz dowódcy okręgów wojskowych i rodzajów Sił Zbrojnych.
Krzyż Zesłańców Sybiru został ustanowiony ustawą z dnia 17 października 2003 r. o ustanowieniu Krzyża Zesłańców Sybiru (Dz.U.2003 nr 225 poz. 2230) jako wyraz narodowej pamięci o obywatelach polskich deportowanych w latach 1939-1956 na Syberię, do Kazachstanu i północnej Rosji, w hołdzie dla ich męczeństwa oraz wierności ideałom wolności i niepodległości. Może być on nadawany:
- osobom, które w chwili deportacji posiadały obywatelstwo polskie oraz dzieciom tych osób urodzonym na zesłaniu,
- osobom, które więzione w łagrach, obozach, i miejscach zsyłek jako obywatele polscy, w chwili nadawania im Krzyża posiadają obywatelstwo innego państwa.
Krzyż nadaje Prezydent RP na wniosek ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego. Wniosek o nadanie Krzyża osobie nie posiadającej obywatelstwa polskiego lub zamieszkałej stale za granicą przedstawia Prezydentowi minister właściwy do spraw zagranicznych. Wymienieni ministrowie przedstawiają wnioski z własnej inicjatywy lub z inicjatywy związków i stowarzyszeń kombatanckich.
Informacja na temat przygotowania wniosku dotyczącego nadania Krzyża Zesłańców Sybiru
