Medal „Pro Patria” ustanowiony Zarządzeniem Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych z dnia 1 września 2011 r. przyznawany jest osobom (fizycznym oraz prawnym) w uznaniu szczególnych zasług w kultywowaniu pamięci o walce o niepodległość Rzeczypospolitej Polskiej.

Odznakę nadaje Szef UdSKiOR z własnej inicjatywy lub na podstawie udokumentowanego wniosku naczelnych władz organizacji kombatanckich i ofiar represji, a także organów administracji rządowej i samorządowej szczebla wojewódzkiego i powiatowego lub polskich placówek dyplomatycznych i attachatów wojskowych. Aktu dekoracji dokonuje Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, upoważniony pracownik Urzędu lub upoważniony przez Szefa Urzędu przedstawiciel innego organu administracji rządowej, w czasie uroczystości o charakterze państwowym, patriotycznym lub rocznicowym. Nadanie medalu potwierdza się legitymacją, wręczaną łącznie z odznaczeniem.

Wniosek o nadanie Medalu „Pro Patria” powinien zostać wysłany do Urzędu z takim wyprzedzeniem, aby Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych otrzymał go nie później niż na miesiąc przed planowanym terminem wręczenia. Pismo przewodnie przy wniosku powinno zawierać propozycję terminu planowanej uroczystości, związanej z możliwością dokonania wręczenia Medalu „Pro Patria” przez Szefa lub przedstawiciela Urzędu. Z uwagi na konieczność dokonania weryfikacji danych, z przyczyn proceduralnych nie będą realizowane wnioski składane bezpośrednio przed terminem uroczystości.

Medal „Pro Patria” nie jest nadawany pośmiertnie, nie przewiduje się również nadawania medalu miejscowościom oraz obiektom historycznym i sakralnym. Roczna liczba nadań jest ograniczona.

Odznaczenie ma formę metalowego krążka o średnicy 36 mm, fakturowanego, srebrzonego i oksydowanego. Na awersie, w centralnym miejscu umieszczono wizerunek stylizowanego orła Rzeczypospolitej z przełomu XVII i XVIII wieku. Orzeł oparty jest po lewej stronie o kosę bojową, a po prawej o szablę polską, wzór 1921/22. Na rewersie natomiast znajduje się napis „Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych”. W centralnej części medalu umieszczony został dwuwyrazowy napis: „Pro Patria”, a pod nim poziomo daty: „1768” i „1989”. Są to daty Konfederacji Barskiej oraz roku odzyskania przez Polskę niepodległości. Pod datami umieszczono także układ gałązek – po lewej stronie z liśćmi dębowymi symbolizującymi cnotę, odwagę, chwałę, wytrzymałość, moc i siłę, a po prawej stronie wawrzyn, który uosabia zwycięstwo, czyn bohaterski, chwałę i zaszczyt. Dodatkowo, centralnie pod napisem „Pro Patria” umieszczono odwzorowanie krzyża pochodzące z jednolitego wzoru chorągwi piechoty i sztandarów jazdy, ustalonego w 1919 r. Medal zawieszony jest na wstążce szerokości 38 mm z centralnie umieszczonym paskiem ciemnogranatowym szerokości 10 mm i dwoma pąsowymi paskami o szerokości 10 mm przedzielonymi srebrzystymi prążkami o szerokości 2 mm i prążkami czarnymi o szerokości 2 mm na obydwu brzegach wstążki.

Autorem projektu medalu jest artysta grafik Andrzej Nowakowski.

Medal należy nosić zawieszony na wstążce na lewej piersi, po orderach i odznaczeniach państwowych, przed medalem „Pro Memoriæ”.

Wniosek o nadanie medalu „Pro Patria” - DOC / PDF