Kartka z kalendarza

1908 – we Lwowie z inicjatywy Józefa Piłsudskiego powołany został Związek Walki Czynnej, tajna organizacja, której celem było „prowadzenie poza granicami caratu robót przygotowawczych oraz wykształcenie organizatorów i kierowników dla przyszłego powstania zbrojnego w zaborze rosyjskim”. Na czele ZWC stanął Kazimierz Sosnkowski. ZWC miał charakter kadrowy i ze względu na warunki konspiracyjne liczył ponad 200 członków. W tym samym czasie, również we Lwowie, z inicjatywy Wawrzyńca Dayczaka zawiązane zostały Drużyny Bartoszowe, zrzeszające młodzież studencką pochodzącą ze środowisk wiejskich.

1934 – Prezydent RP wydał rozporządzenie o utworzeniu w Berezie Kartuskiej na Polesiu miejsca odosobnienia dla osób zagrażających bezpieczeństwu i porządkowi publicznemu.

Kartka z kalendarza

1792 – w wojnie w obronie Konstytucji 3 Maja, wojska polskie pod dowództwem księcia Józefa Poniatowskiego pokonały Rosjan i sprzymierzone z nimi renegackie wojska targowiczan w bitwie pod Zieleńcami.

1912 – Rada Związku Walki Czynnej podjęła decyzję o powierzeniu Józefowi Piłsudskiemu funkcji Komendanta Głównego ZWC. Szefem Sztabu ZWC został Kazimierz Sosnkowski.

1938 – w Warszawie otworzono nowy gmach Muzeum Narodowego.

1944 – krwawe walki z Niemcami oddziałów Armii Krajowej i Batalionów Chłopskich w Puszczy Solskiej.

Kartka z kalendarza

1955 – w Białymstoku zmarł abp Romuald Jałbrzykowski (ur. 7 lutego 1876 r.), w latach 1925-26 sekretarz generalny Konferencji Episkopatu Polski, od 1926 r. metropolita wileński, więzień niemiecki i sowiecki, wygnany przez władze sowieckie z Wilna w 1945 r.

Kartka z kalendarza

1940 – rozpoczęła się trzecia masowa deportacja obywateli polskich z Kresów Wschodnich II RP w głąb Związku Sowieckiego, w wyniku której wywieziono ponad 80 tysięcy osób.

1940 – rozpoczęły się masowe egzekucje dokonane przez Niemców na przedstawicielach polskiej inteligencji w ramach Akcji AB w Palmirach w Puszczy Kampinoskiej (zamordowani zostali m.in. b. marszałek Sejmu Maciej Rataj, czołowy polityk PPS Mieczysław Niedziałkowski i olimpijczyk Janusz Kusociński).

1970 – władze komunistyczne aresztowały działaczy „Ruchu”, organizacji niepodległościowej powstałej w 1965 r., prowadzącej liczne spektakularne akcje wymierzone w reżim komunistyczny (m.in. usunięcie tablicy ku czci Lenina na tatrzańskich Rysach, próba wysadzenia Muzeum Lenina w Poroninie). 

Kartka z kalendarza

1793 – w Grodnie rozpoczął się, trwający do 23 listopada, ostatni Sejm I Rzeczypospolitej, w którym wzięli udział posłowie związani z Konfederacją Targowicką. Pod naciskiem wojsk rosyjskich, które otoczyły miejsce obrad, posłowie zaakceptowali drugi rozbiór Polski.

1945 – ogłoszenie wyroków w toczącym się od 18 czerwca w Moskwie „Procesie Szesnastu” przywódców Polskiego Państwa Podziemnego (m.in. dowódcy AK gen. Leopolda Okulickiego ps. „Niedźwiadek”, delegata Rządu RP na Kraj Jana Stanisława Jankowskiego i przewodniczącego Rady Jedności Narodowej Kazimierza Pużaka) zdradziecko aresztowanych przez NKWD i wywiezionych do Moskwy w marcu 1945 r.  

Kartka z kalendarza

1792 – król Stanisław August Poniatowski ustanowił najwyższe polskie odznaczenie wojskowe Order Wojenny Virtuti Militari (tj. z łac. Męstwu wojskowemu, cnocie dzielności żołnierskiej). Dewizą Orderu stało się zawołanie „Honor i Ojczyzna”. Pierwsze odznaczenia otrzymało 44 żołnierzy wsławionych w bitwie pod Zieleńcami. Order nadawany był także w okresie Księstwa Warszawskiego, zaś później w Królestwie Polskim, władze rosyjskie nadały mu nazwę Order Wojskowy Polski i chcąc zdeprecjonować jego charakter, odznaczano nim np. oficerów polskich walczących po stronie rosyjskiej podczas Powstania Listopadowego. W II RP 1 sierpnia 1919 r. Sejm Ustawodawczy przywrócił Orderowi pierwotne znaczenie, a powołana przez Marszałka Józefa Piłsudskiego Kapituła, pierwszymi Orderami odznaczyła żyjących Powstańców Styczniowych.

Kartka z kalendarza

1944 – bitwa Narodowych Sił Zbrojnych i Armii Krajowej z wojskami niemieckimi w Czerwonym Borze koło Łomży.

1980 – powołanie Komitetu Opieki nad Kopcem Józefa Piłsudskiego przy Towarzystwie Miłośników Historii i Zabytków Krakowa. Celem Komitetu kierowanego przez dr Jerzego Bukowskiego, Andrzeja Fischera, Witolda Tukałło i Włodzimierza Śliwczyńskiego było skoordynowanie prac porządkowych prowadzonych na Kopcu Marszałka na Sowińcu, dewastowanym planowo po wojnie przez władze komunistyczne.