Przed pomnikiem Żołnierzy 10 Sudeckiej Dywizji Piechoty II Armii WP w Wymiarkach odbyły się obchody 80. rocznicy Forsowania Nysy Łużyckiej i walk na Łużycach Żołnierzy II Armii Wojska Polskiego i 1 Korpusu Pancernego.
W wydarzeniu wziął udział Zastępca Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych minister Michał Syska.
16 kwietnia 1945 żołnierze II Armii Wojska Polskiego przystąpili pod Toporowem do forsowania Nysy Łużyckiej. Był to pierwszy etap Operacji Łużyckiej – jednej z najkrwawszych i najbardziej zaciętych bitew II wojny światowej.
Organizatorzy w okolicznych przemówieniach podziękowali za pamięci o bohaterskich żołnierzach II Armii WP.
Minister Michał Syska w swoim wystąpieniu przypomniał, że Polscy żołnierze walczyli na wszystkich frontach II wojny światowej.
- Warto przypomnieć, że Polski żołnierz walczył na morzu w powietrzu i na lądzie. Wśród tych polskich żołnierzy, którzy oddali daninę krwi, aby Polska wróciła po latach hitlerowskiej okupacji na mapy Europy byli bohaterscy żołnierze II Armii Wojska Polskiego, którzy w kwietniu 1945 roku rozpoczęli Operację Łużycką umożliwiającą szturm na Berlin i zakończenie II wojny światowej – powiedział minister.
Uroczystości w Wymiarkach
Fot. Olga Woszczek / UdSKiOR
Michał Syska podziękował również organizatorom za pamięć o żołnierzach II Armii Wojska Polskiego oraz zaznaczył, jak ważne jest kontynuowanie sztafety pamięci.
Pierwsza część uroczystości zakończyła się złożeniem wiązanek kwiatów przy pomniku.
Następnie uczestnicy obchodów udali się do Zgorzelca na cmentarz na, którym spoczywa około 3500 żołnierzy II Armii WP i 1 Korpusu Pancernego poległych w trakcie Operacji Łużyckiej oraz Operacji Budziszyńskiej.
W swoim wystąpieniu minister Michał Syska przypomniał o skomplikowanych losach żołnierzy II Armii Wojska Polskiego.
- Po 80 latach naszym obowiązkiem jest pamięć i musimy pamiętać, że życiorysy żołnierzy I i II Armii Wojska Polskiego odzwierciedlały skomplikowaną i często bardzo tragiczną historię naszego kraju. Mija już 80 lat i po tych 80 latach odchodzą ostatni świadkowie i uczestnicy tamtych wydarzeń.
Minister Michał Syska przemawiający na uroczystości w Zgorzelcu
Fot. Olga Woszczek / UdSKiOR
Minister złożył również podziękowania na ręce burmistrza Zgorzelca za podtrzymywanie pamięci o żołnierzach II Armii WP.
- To bardzo ważne, aby wokół pamięci o II Armii WP budować lokalną tożsamość, dlatego, że 80 rocznica Forsowania Nysy Łużyckiej, 80. rocznica Bitwy pod Budziszynem, 80. rocznica zakończenia II wojny światowej to także 80 lat polskiego Zgorzelca, Wrocławia, Jeleniej Góry, czy Koszalina. Wieczna pamięć żołnierzom II Armii Wojska Polskiego. Chwała Bohaterom! – zakończył minister.
W trakcie wydarzenia odbyła się uroczystość medalowa minister Syska w imieniu Szefa Urzędu uhonorował medalem ,,Pro Patria’’ za szczególne zasługi w kultywowaniu pamięci o walce o niepodległość Rzeczypospolitej Polskiej Pana Waldemara Chabiora.
Po Apelu Pamięci delegacje złożyły wiązanki kwiatów przed Pomnikiem Orła Piastowskiego.
Uroczystości zwieńczyła prezentacja artystyczna inspirowana wydarzeniami związanymi z rocznicą Forsowania Nysy Łużyckiej przez II Armię WP. Po części artystycznej delegacje zapaliły na terenie cmentarza symboliczne 80 zniczy.
Minister Michał Syska po zakończeniu uroczystości udał się do pułkownika rez. Eugeniusza Praczuka, żołnierza 1 Drezdeńskiego Korpusu Pancernego, uczestnika forsowania Nysy Łużyckiej i walk na polach Budziszyna. Pan Eugeniusz na początku stycznia 1945 objął stanowisko dowódcy Plutonu Łączności 4. Brygady Pancernej 1. Drezdeńskiego Korpusu Pancernego Wojska Polskiego. Był najmłodszym, bo zaledwie 17-letnim oficerem brygady, a nawet korpusu. Przeszedł cały szlak bojowy, zakończony 10 maja 1945 w Melniku, niedaleko Pragi. Minister Syska w imieniu Szefa Urzędu uhonorował Pana Eugeniusza medalem ,,Pro Bono Poloniae’’ między innymi za krzewienie pamięci o 1. Drezdeńskim Korpusie Pancernym WP oraz upowszechnianie wiedzy o historii walk niepodległościowych.
Pułkownik rez. Eugeniusz Praczuk, żołnierz 1 Drezdeńskiego Korpusu Pancernego, uczestnik forsowania Nysy Łużyckiej
i walk na polach Budziszyna wraz z Michałem Syską
Fot. Olga Woszczek / UdSKiOR
Pan Eugeniusz uhonorował Michała Syske ,,Jubileuszowym Odznaczeniem 1944 - 2024 1 Drezdeńskiego Korpusu Pancernego WP''.
fot. Olga Woszczek / UdSKiOR
---
Forsowanie Nysy Łużyckiej rozpoczęło Operację Łużycką – jedną z najkrwawszych, najbardziej zaciętych bitew II wojny światowej, którą niedoświadczeni żołnierze II Armii Wojska Polskiego stoczyli w najtrudniejszych warunkach, często w okrążeniu, ścierając się ze zdeterminowanym i bardzo doświadczonym przeciwnikiem. Zdarzało się, że do bezpośredniego starcia szły sztaby, tabory i artyleria. Mimo złego dowodzenia i braków w sprzęcie, żołnierze II Armii Wojska Polskiego powstrzymali niemiecką ofensywę, okupując to życiem i zdrowiem tysięcy ludzi. W walkach na Łużycach poległo blisko 5 tysięcy żołnierzy, ok. 10,5 tysiąca zostało rannych, a niemal 3 tysiące uznano za zaginionych. Większość, bo aż 3 402 spośród poległych spoczywa w mogiłach zgorzeleckiego Cmentarza Żołnierzy II Armii Wojska Polskiego, który jest jedną z największych polskich nekropolii wojskowych.
