Nowelizacja ustawy o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych 2020

 

Uprzejmie informujemy, że w dniu 14 września 2020 r. została opublikowana w Dzienniku Ustaw ustawa z dnia 14 sierpnia 2020 r. o zmianie ustawy o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2020 r. poz. 1578).

 

Poniżej przedstawiamy informacje na temat najważniejszych regulacji nowelizacji.

 

 

A. ŚWIADCZENIE WYRÓWNAWCZE

I.Zasady przyznawania świadczenia wyrównawczego:

    1.Prawo do świadczenia wyrównawczego przysługuje osobie posiadającej potwierdzony status działacza opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowanej z powodów politycznych, która pobiera emeryturę lub rentę inwalidzką albo rentę z tytułu niezdolności do pracy albo rentę rodzinną w kwocie niższej niż 2 676,88 zł brutto miesięcznie.

    2.Świadczenie wyrównawcze przysługuje w kwocie stanowiącej różnicę pomiędzy kwotą 2 676,88 zł a kwotą pobieranej emerytury lub renty.

    3.Przez kwotę emerytury lub renty rozumie się wysokość pobieranej emerytury lub renty brutto lub sumę tych świadczeń, wraz z kwotą wypłacaną przez zagraniczne instytucje właściwe do spraw emerytalno-rentowych, z wyłączeniem dodatku pielęgnacyjnego oraz innych dodatków i świadczeń wypłacanych wraz z tymi świadczeniami na podstawie odrębnych przepisów, przed dokonaniem odliczeń, potrąceń i zmniejszeń.

 

    4.Kwota bazowa (2 676,88 zł) ulega podwyższeniu w terminach i na zasadach określonych przepisami ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

 

    5.Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ogłasza w formie komunikatu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, co najmniej na 7 dni roboczych przed najbliższym terminem waloryzacji, uwzględnianą od tego terminu przy obliczaniu wysokości świadczenia wyrównawczego kwotę bazową.

 

    6.W razie przyznania, ustania lub ponownego obliczenia wysokości pobieranych świadczeń emerytalnych lub rentowych, świadczenie wyrównawcze podlega z urzędu ponownemu obliczeniu w taki sposób, aby łączna kwota pobieranych świadczeń, wraz ze świadczeniem wyrównawczym, nie przekroczyła miesięcznie kwoty bazowej (2 676,88 zł).

 

 

II. Procedura przyznawania świadczenia pieniężnego:

    1.Decyzje w sprawie świadczenia wyrównawczego wydają i świadczenia te wypłacają organy wypłacające emeryturę lub rentę.

W razie zbiegu prawa do świadczeń emerytalnych i rentowych, wypłacanych przez różne organy właściwe, decyzje w sprawie świadczenia wyrównawczego wydaje i świadczenie to wypłaca Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

 

    2.Postępowanie w sprawie świadczenia wyrównawczego wszczynane jest na wniosek osoby uprawnionej. (Wniosek o świadczenie wyrównawcze ZUS).

Wniosek o przyznanie świadczenia wyrównawczego zawiera: imię lub imiona oraz nazwisko, datę urodzenia, numer PESEL albo innego dokumentu, potwierdzającego tożsamość, dane teleadresowe: adres miejsca zamieszkania lub adres korespondencyjny, numer telefonu lub adres poczty elektronicznej, nazwę banku i numer rachunku bankowego lub nazwę spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej i numer rachunku w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, na który ma zostać wypłacone świadczenie wyrównawcze.

 

    3.Do wniosku, o którym mowa powyżej dołącza się:
    • dokumenty potwierdzające nadanie statusu działacza opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowanej z powodów politycznych,

    • dokument potwierdzający prawo do emerytury i renty zagranicznej lub innego świadczenia zagranicznego o podobnym charakterze i ich wysokość, wystawiony przez zagraniczną instytucję właściwą do spraw emerytalno-rentowych - w przypadku osób uprawnionych do takich świadczeń.
  

 

III.Wypłata świadczenia wyrównawczego:
    1.Wypłata świadczenia wyrównawczego następuje wraz z wypłatą emerytury lub renty.

    2.Na wniosek osoby uprawnionej do świadczenia wyrównawczego, zamieszkałej zagranicą w państwie członkowskim Unii Europejskiej, państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) lub w państwie, z którym Rzeczpospolitą Polską łączy umowa międzynarodowa w dziedzinie ubezpieczeń społecznych przewidująca transfer emerytur lub rent, świadczenie wyrównawcze wypłaca się z emeryturą lub rentą, w państwie zamieszkania, na rachunek bankowy tej osoby za granicą lub w innej formie wskazanej przez organ emerytalny lub rentowy, w terminach i trybie ustalonym przez ten organ. Wypłata dokonywana jest w walucie wymienialnej.

 

Przepis ten stosuje się również do osób uprawnionych do świadczenia wyrównawczego, zamieszkałych za granicą w państwie, z którym Rzeczypospolitej Polskiej nie łączy umowa międzynarodowa w dziedzinie ubezpieczeń społecznych przewidująca transfer emerytur i rent.

 

 

B. ULGI PRZY PRZEJAZDACH ŚRODKAMI KOMUNIKACJI MIEJSKIEJ ORAZ PRZY PRZEJAZDACH W KOMUNIKACJI KRAJOWEJ ŚRODKAMI PUBLICZNEGO TRANSPORTU ZBIOROWEGO

Osobom uprawnionym przysługuje ulga taryfowa w wysokości 50% przy przejazdach środkami komunikacji miejskiej  
oraz
51% na przejazdy w komunikacji krajowej środkami publicznego transportu zbiorowego, w tym kolejowego w 1 i 2 klasie pociągów osobowych i pospiesznych oraz autobusowego w komunikacji zwykłej i przyspieszonej – na podstawie biletów jednorazowych oraz kolejowego w 2 klasie pociągów innych niż osobowe i pospieszne – na podstawie biletów jednorazowych.
Osoba uprawniona do ulgowego przejazdu, korzystająca z przejazdu w klasie 1, obowiązana jest do uiszczenia dopłaty w wysokości stanowiącej różnicę między należnością za pełnopłatny przejazd w klasie 1 a należnością za pełnopłatny przejazd w klasie 2.

 

 

C. DOTACJE NA WYKONYWANIE ZADAŃ OPIEKUŃCZYCH NA RZECZ DZIAŁACZY OPOZYCJI ANTYKOMUNISTYCZNEJ ORAZ OSÓB REPRESJONOWANYCH Z POWODÓW POLITYCZNYCH.

 

Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych może zlecić organizacjom pozarządowym na podstawie przepisów ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 roku o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2020 r. poz.1057) wykonywanie zadań opiekuńczych na rzecz osób uprawnionych.
Szczegółowe informacje na temat dotacji udzielanych przez Szefa Urzędu znajdują się na stronie internetowej pod adresem: https://www.kombatanci.gov.pl/pl/urz%C4%85d/dotacje.html

 

 

D. OBJĘCIE UBEZPIECZENIEM ZDROWOTNYM

    1. Obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają działacze opozycji antykomunistycznej oraz osoby represjonowane z powodów politycznych niepodlegający ubezpieczeniu społecznemu w Rzeczypospolitej Polskiej lub niepobierający emerytury lub renty.

    2. Obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego powstaje z dniem złożenia Szefowi Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych oświadczenia o niepodleganiu przepisom o systemie ubezpieczeń społecznych i braku innego tytułu do objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym, a wygasa z dniem ustania tych warunków.

 

    3. Osoba uprawniona składa co miesiąc w terminie do 20-tego każdego miesiąca oświadczenie o niepodleganiu przepisom o systemie ubezpieczeń społecznych i braku innego tytułu do objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym.

 

Formularze wniosku o objęcie ubezpieczeniem zdrowotnym oraz oświadczenia o niepodleganiu przepisom o systemie ubezpieczeń społecznych i braku innego tytułu do objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym są umieszczone na stronie internetowej www.kombatanci.gov.pl w zakładce: „Formularze”.

 

 

E. ZWOLNIENIE POMOCY PIENIĘŻNEJ SPOD EGZEKUCJI KOMORNICZEJ

Egzekucji nie podlegają kwoty jednorazowej lub okresowej pomocy pieniężnej przyznawanej przez Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych.

 

F. WEJŚCIE W ŻYCIE NOWYCH PRZEPISÓW

 

Ustawa weszła w życie w dniu 15 października 2020 roku.