Kartka z kalendarza

1920 – początek wielkiej ofensywy wojsk bolszewickich na Warszawę. Dowódca Frontu Zachodniego Michaił Tuchaczewski wydał rozkaz, w którym pisał: Armia spod Czerwonego Sztandaru i armia łupieżczego Białego Orła stają twarzą w twarz w śmiertelnym pojedynku. Po trupie białej Polski jaśnieje droga ku ogólnoświatowej pożodze. Na naszych bagnetach poniesiemy szczęście i pokój ludzkości. Do Wilna, Mińska, Warszawy! Naprzód marsz! 

Kartka z kalendarza

1521 – poświęcenie i zawieszenie na Wawelu Dzwonu Zygmunta, ufundowanego przez króla Zygmunta I Starego, wykonanego w pracowni ludwisarskiej Hansa Behama z Norymbergii. Dzwon – największy w Polsce i należący do tzw. polskich relikwii – waży prawie 13 ton i ma średnicę 242 cm, a do jego rozkołysania potrzeba 12 silnych ludzi. Płaszcz dzwonu jest ozdobiony wizerunkami św. Zygmunta i św. Stanisława oraz godłami Rzeczypospolitej – Orła i Pogoni. Dzwon Zygmunta bije jedynie w najważniejszych dla Polski i Kościoła momentach (np. koronacjach i pogrzebach królewskich, pogrzebu Marszałka Józefa Piłsudskiego w 1935 r., agresji niemieckiej na Polskę w 1939 r., wyboru Karola Wojtyły na Stolicę Apostolską w 1978 r., w dniu katastrofy smoleńskiej i pogrzebu Pary Prezydenckiej w 2010 r.).

1917 – wobec zmiany sytuacji międzynarodowej (m.in. włączenia się Stanów Zjednoczonych do wojny przeciwko Niemcom, obalenia caratu w Rosji w wyniku rewolucji lutowej oraz niepowodzeń państw centralnych na froncie zachodnim) Józef Piłsudski podjął decyzję o całkowitym zerwaniu dotychczasowego taktycznego sojuszu z Austro-Węgrami i Niemcami. Jako bezpośredni pretekst posłużyć miała odmowa złożenia przysięgi na „wierne braterstwo broni z Niemcami i Austrią”. Jak stwierdzał Piłsudski na naradzie z najbliższymi współpracownikami: Nasza wspólna droga z Niemcami skończyła się. Rosja – nasz wspólny wróg w tej światowej wojnie, skończyła swoją rolę. Wspólny interes przestał istnieć. Wszystkie nasze i niemieckie interesy układają się przeciw sobie. W interesie Niemiec leży przede wszystkim pobicie aliantów; w naszym – by alianci pobili Niemców. (…). Dlatego też wy do tej Armii Polskiej [tj. Polnische Wehrmacht – JJK] nie pójdziecie. Dlatego dawno już wydałem rozkaz POW, by nie robili rekrutacji do Legionów i teraz do tego wojska, a tylko do tajnej organizacji. Mówimy Niemcom otwarcie, że nasze drogi się rozeszły i że idziemy swoją drogą”. Decyzji Piłsudskiego podporządkowały się w całości oddziały wywodzące się z I Brygady oraz częściowo z III Brygady Legionów, łącznie ponad 4000 osób. Dało to początek tzw. kryzysowi przysięgowemu. Większość legionistów II Brygady, wraz z jej kadrą dowódczą (m.in. Józef Haller, Marian Żegota-Januszajtis) przysięgę złożyli i jako Polski Korpus Posiłkowy, pod dowództwem płk. Zygmunta Zielińskiego, w sile blisko 7000 żołnierzy, zostali przeniesieni do Przemyśla.  

Kartka z kalendarza

1930 – ukazało się pierwsze wydanie czasopisma "Skrzydlata Polska".

1941 – doszło do pogromu w Jedwabnem, w którym życie straciło co najmniej 340 osób.

Kartka z kalendarza

1909 – we Lwowie odbyło się zebranie Rady Związku Walki Czynnej, na którym omówiono deklarację ideową ZWC i sprawy organizacyjne. W naradzie uczestniczyli m.in. Kazimierz Sosnkowski, Marian Kukiel i Franciszek Lipiński.

1920 – Polska przegrała plebiscyt terytorialny na Warmii i Mazurach, w wyniku czego ziemie te, zgodnie z postanowieniami międzynarodowymi, zostały włączone do Niemiec.

1989 – „Nieznani sprawcy” zamordowali w Krynicy Morskiej związanego z opozycją antykomunistyczną ks. Sylwestra Zycha.

1943 – „Rzeź Wołyńska”. Oddziały Ukraińskiej Powstańczej Armii i Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów dokonały masowych mordów na kilkunastu tysiącach polskich mieszkańców 99 wsi w powiatach kowelskim, włodzimierskim i horochowskim.

Kartka z kalendarza

1943 – oddziały niemieckie dokonały mordu na ludności polskiej we wsi Michniów w Górach Świętokrzyskich, paląc żywcem ponad 100 osób. W akcie odwetu oddział mjr Jana Piwnika ps. „Ponury” rozstrzelał nazajutrz 180 żandarmów niemieckich (w większości sprawców mordu) pojmanych pod Łączną. 

Kartka z kalendarza

1904 – kluczowe rozmowy Józefa Piłsudskiego i Tytusa Filipowicza w Tokio z politykami i wojskowymi japońskimi w celu podjęcia współpracy przeciwko Rosji. Piłsudski proponował, aby Japonia udzieliła wsparcia finansowego dla działań rewolucyjnych podejmowanych przez PPS i utworzyła w czasie wojny japońsko-rosyjskiej Legion Polski. W zamian za to PPS zobowiązywała się prowadzić działania wywiadowcze, utrudniać mobilizację w Rosji itp. 

Kartka z kalendarza

1894 – w tajnej drukarni w Lipniszkach na Wileńszczyźnie wydrukowano pierwszy numer „Robotnika”, pisma konspiracyjnego wydawanego przez Polską Partię Socjalistyczną i redagowanego m.in. przez Józefa Piłsudskiego, Aleksandra Sulkiewicza i Stanisława Wojciechowskiego. W celu wprowadzenia w błąd policji rosyjskiej, jako datę wydania podano czerwiec, a miejsce wydania – Warszawę.

1916 – Józef Haller objął dowództwo nad II Brygadą Legionów Polskich.

1917 – z polecenia władz niemieckich aresztowano czołowych piłsudczyków stawiając im zarzut przygotowywania powstania. Wśród aresztowanych znaleźli się m.in. Wacław Jędrzejewicz, Stefan Pomarański, Adam Skwarczyński i Wojciech Stpiczyński.