Kartka z kalendarza

1905 – utworzono Organizację Bojową Polskiej Partii Socjalistycznej, mającą na celu osłanianie manifestacji robotniczych oraz szkolenie kadr na wypadek wybuchu antyrosyjskiego powstania. Na czele OB PPS stanęli czołowi współpracownicy Józefa Piłsudskiego Józef Montwiłł –Mirecki, Walery Sławek i Aleksander Prystor.

1921 – podczas wizyty we Francji Marszałek Józef Piłsudski odznaczył bohaterskiego dowódcę z I wojny światowej marszałka Ferdynanda Focha Orderem Wojennym Virtuti Militari. Na wzór Cesarza Napoleona Marszałek udekorował Focha orderem odpiętym z własnego munduru.

1946 – oddział Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość” dowodzony przez mjr. Mariana Bernaciaka ps. „Orlik” rozbił w Czernicy na Lubelszczyźnie grupę operacyjną Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego. 

Kartka z kalendarza

1924 – na warszawskim Pl. Saskim rozpoczęto rozbiórkę monumentalnego soboru prawosławnego, zbudowanego przez władze rosyjskie jako symbol rosyjskiej dominacji nad miastem.

Kartka z kalendarza

1831 – obradujący podczas Powstania Listopadowego Sejm Królestwa Polskiego ustanowił barwy narodowe: biało-amarantowe kokardy. Aktem tym po raz pierwszy oficjalnie uznano kolory: biel i amarant za barwy narodowe Polski.

1984 – „nieznani sprawcy” zamordowali działacza NSZZ „Solidarność” Rolników Indywidualnych Piotra Bartoszcze. 

Kartka z kalendarza

1863 – Rosja i Prusy zawarły konwencję wojskową zobowiązując się do współpracy przy tłumieniu Powstania Styczniowego.

1914 – w Galicji ukazała się obszerna praca Józefa Piłsudskiego o Powstaniu Styczniowym pt. 22 stycznia 1863, jako tom pierwszy serii „Boje Polskie”, ilustrowana rysunkami m.in. Edwarda Śmigłego-Rydza. Próba wydania tej książki w zaborze pruskim została udaremniona przez cenzurę niemiecką.

1951 – z rozkazu sądu komunistycznego został zamordowany w więzieniu mokotowskim mjr Zygmunt Szendzielarz ps. „Łupaszka” (ur. 12 marca 1910 r.) legendarny dowódca V Brygady Wileńskiej Armii Krajowej, jeden z czołowych dowódców podziemia antykomunistycznego. 

Kartka z kalendarza

1918 – w Brześciu nad Bugiem państwa centralne (Niemcy, Austro-Węgry, Turcja i Bułgaria) podpisały z Ukraińską Republiką Ludową traktat, na mocy którego Chełmszczyzna i część Podlasia miały stać się częścią Ukrainy. 

Kartka z kalendarza

1919 – w Warszawie odbyła się uroczystość otwarcia przez Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego pierwszego po odzyskaniu niepodległości Sejmu RP. W swym przemówieniu do posłów Józef Piłsudski powiedział m.in.: "w tej godzinie wielkiego serc polskich bicia, czuję się szczęśliwym, że przypadł mi zaszczyt otwierać Sejm polski, który znowu będzie domu swego ojczystego jedynym panem i gospodarzem. (…) Naród polski przez półtora wieku zmuszany był stosować się do praw, narzuconych przez obcą przemoc. (…) Obdarzeni dziś zaufaniem narodu, dać mu macie podstawy dla jego niepodległego życia w postaci prawa konstytucyjnego". 17 marca 1921 r. Sejm Ustawodawczy uchwalił pierwszą w międzywojennej Polsce ustawę konstytucyjną.

1920 – w Zatoce Puckiej odbyła się uroczystość zaślubin Polski z morzem. Gen. Józef Haller wrzucił w fale Bałtyku symboliczny pierścień, jako znak odzyskania przez Polskę dostępu do morza.

1939 – do portu w Gdyni wpłynął zbudowany w Holandii okręt podwodny ORP „Orzeł”.

1940 – ponad 140 tysięcy osób (głównie z kręgów inteligencji, ziemiaństwa, rodzin wojskowych, policyjnych i urzędniczych) zostało deportowanych przez Sowietów z Kresów Wschodnich II w głąb ZSRS (tzw. pierwsza wywózka).

1976 – do Konstytucji PRL wprowadzono zapis określający PZPR jako przewodnia siła narodu oraz określenie, że PRL jest państwem socjalistycznym. Zmiany te doprowadziły do protestów i zintegrowania sporej części antykomunistycznych środowisk opozycyjnych.

Kartka z kalendarza

1918 – na znak protestu wobec traktatu brzeskiego rząd Jana Kucharzewskiego podał się do dymisji. W Warszawie, Radomiu, Lublinie odbyły się manifestacje robotnicze organizowane przez PPS protestujące przeciwko „antypolskiej polityce władz”, krwawo stłumione przez wojsko i policję niemiecką.

1972 – w Dorking w Wielkiej Brytanii zmarł Marian Hemar (ur. 6 kwietnia 1901 r.), poeta, satyryk, dramaturg i tłumacz poezji, autor większości przedwojennych szlagierów (m.in. "Kiedy znów zakwitną białe bzy", "Mały gigolo"), popularyzator i piewca folkloru lwowskiego, żołnierz Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich (m.in. autor pieśni "Karpacka Brygada"), autor satyrycznych komentarzy odnoszących się do powojennej sytuacji Polski, emitowanych na falach Radia Wolna Europa, za które został przez władze komunistyczne pozbawiony polskiego obywatelstwa.

2004 – w Tampie w USA zmarł płk Ryszard Kukliński (13 czerwca 1930 r.), oficer Ludowego Wojska Polskiego, który od 1972 r. podjął współpracę z wywiadem amerykańskim, udostępniając mu m.in. sowieckie plany ataku na Europę Zachodnią, zagrożony aresztowaniem, przedostał się do USA. Sąd komunistyczny skazał go w 1982 r. na karę śmierci, zamienioną w 1990 r. na 25 lat więzienia. W 1995 r. wyrok oficjalnie umorzono. Nazywany „pierwszym polskim oficerem w NATO”, pochowany został w Alei Zasłużonych na warszawskich Powązkach.