Kartka z kalendarza

1790 – w Warszawie, na działce podarowanej przez rodzinę Szymanowskich, założono Cmentarz Powązkowski, jedną z największych nekropolii w Europie (obecnie 43 hektary). Na cmentarzu pochowanych jest ponad milion osób, w tym wielu bohaterów powstań narodowych, działaczy niepodległościowych, ludzi kultury, sztuki, lekarzy, duchownych.

1794 – wojska rosyjskie pod dowództwem gen. Aleksandra Suworowa zdobyły warszawską Pragę bronioną przez wojska powstańcze przez gen. Józefa Zajączka i gen. Jakuba Jasińskiego. Rosjanie dokonali rzezi ludności cywilnej, mordując blisko 8 tysięcy mieszkańców, nie wyłączając dzieci, kobiety i starców („Rzeź Pragi”). Jak pisał zadowolony Suworow: straszny był przelew krwi(…). Wisła zaczerwieniona unosiła prądem swoim ciała tych, którzy tonęli, szukając w niej ratunku. Na tak straszny widok zadrżała wiarołomna stolica. 

Kartka z kalendarza

1916 – cesarze Niemiec i Austro-Węgier zapowiedzieli powstanie Królestwa Polskiego na ziemiach dawnego zaboru rosyjskiego (tzw. Akt 5 listopada), z dziedziczną monarchią i konstytucją, pozostającego w łączności z obu sprzymierzonymi mocarstwami. W dokumencie ogłoszonym przez generał-gubernatorów: niemieckiego w Warszawie - Hansa von Beslera i austriackiego w Lublinie – Karla von Kuka, zapowiadano utworzenie armii polskiej, co odpowiadało potrzebom wykorzystania przez państwa centralne zasobów mobilizacyjnych na terenie dawnego zaboru rosyjskiego.

1922 – w Polsce odbyły się wybory do Sejmu I kadencji. 

Kartka z kalendarza

1938 – z okazji 20. rocznicy odzyskania niepodległości, na zaproszenie amerykańskich koncernów radiowych, Prezydent RP prof. Ignacy Mościcki wygłosił w języku angielskim orędzie okolicznościowe, transmitowane przez 115 rozgłośni w USA. 

Kartka z kalendarza

1918 – w Lublinie ugrupowania lewicy niepodległościowej i piłsudczycy utworzyli Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej pod przewodnictwem Ignacego Daszyńskiego (rozwiązany przez Józefa Piłsudskiego 13 listopada). 

Kartka z kalendarza

1906 – Akcja pod Rogowem, w której członkowie Organizacji Bojowej PPS pod dowództwem Józefa Montwiłł-Mireckiego dokonali napadu na rosyjski pociąg pocztowy, zdobywając pieniądze na działalność niepodległościową.

1928 – Rada Miasta Stołecznego Warszawy podjęła uchwałę o przemianowaniu centralnego placu stolicy – Placu Saskiego na Plac Marszałka Piłsudskiego. Plac w 1939 r. nazwany został przez Niemców Adolf Hitler Platz, a w 1945 r. przez komunistów – Plac Zwycięstwa. W 1990 r. powrócił do nazwy z 1928 r.

1933 – w Warszawie zainaugurowała działalność Polska Akademia Literatury pod prezesurą Wacława Sieroszewskiego.

Kartka z kalendarza

1794 – upadek Powstania Kościuszkowskiego w Warszawie. Dokonana 4 listopada przez Rosjan „Rzeź Pragi” złamała opór stolicy.

1914 – w związku z łamaniem się ofensywy państw centralnych na Warszawę, część 1. Pułku Legionów Polskich (bataliony I, III i V) dowodzone przez Józefa Piłsudskiego brawurowym i forsownym marszem, trwającym do 11 listopada 1914 r., pomiędzy wojskami austriackimi i rosyjskimi przedostała się do Krakowa. Operacja ta nazwana „Ulina Mała”, została przez Piłsudskiego uznana za jeden z ważniejszych sprawdzianów dowódczych. W Moich pierwszych bojach, wspomnieniach spisanych w twierdzy magdeburskiej, stwierdzał otwarcie wyznaję, że dopiero po Ulinie zacząłem sobie ufać i wierzyć w swoje siły.

1964 – sąd komunistyczny skazał wybitnego polskiego pisarza Melchiora Wańkowicza na 3 lata więzienia. Był to odwet władz za sygnowanie przez pisarza „Listu 34”. Oficjalnie pisarza oskarżono o czynienie szkody interesom państwa polskiego, jakich miał się dopuścić, opisując w prywatnym liście do córki sytuację polityczną w kraju.  Aresztowanie pisarza wywołało liczne protesty na Zachodzie Europy, w wyniku po kilku tygodniach został zwolniony z więzienia.

1987 – komunistyczna bezpieka zatrzymała ukrywającego się od 13 grudnia 1981 r. Kornela Morawieckiego, przywódcę Solidarności Walczącej, organizacji dążącej do wyswobodzenia narodów z pęt komunizmu. 

Kartka z kalendarza

1912 – na konferencji w Wiedniu działacze niepodległościowi z Galicji (m.in. Józef Piłsudski, Władysław Sikorski, Ignacy Daszyński, Feliks Młynarski), obradujący pod przewodnictwem Włodzimierza Tetmajera, powołali Tymczasową Komisję Skonfederowanych Stronnictw Niepodległościowych. Miała ona koordynować działania polityczne polskiej irredenty, a w chwili wybuchu powstania w zaborze rosyjskim, wyłonić Rząd Narodowy.  W skład Komisji weszli przedstawiciele Polskiej Partii Socjalistycznej, Polskiej Partii Socjalno-Demokratycznej Galicji i Śląska Cieszyńskiego, Polskiej Partii Postępowej, Związku Patriotów, Związku Chłopskiego, Narodowego Związku Chłopskiego, Polskiego Stronnictwa Ludowego, Narodowego Związku Robotniczego, Związku Niepodległości.

1918 – do Warszawy powrócił Józef Piłsudski, więziony przez Niemców od 22 lipca 1917 r.

1980 – sąd w Warszawie zarejestrował oficjalnie NSZZ „Solidarność”.