04. Grudzień 2023 - 10. Grudzień 2023
|
Poniedziałek 04. Grudzień
|
-
Kartka z kalendarza
1926 – przywódca obozu narodowego Roman Dmowski powołał do życia Obóz Wielkiej Polski.
1942 – z inicjatywy pisarki Zofii Kossak-Szczuckiej powstała Rada Pomocy Żydom przy Delegacie Rządu RP na Kraj (kryptonim „Żegota”), mająca na celu koordynację działań prowadzonych przez Polskiego Państwo Podziemne na rzecz pomocy Żydom, eksterminowanym przez Niemców. Polska była jedynym okupowanym przez Niemców krajem, gdzie za wszelką pomoc okazywaną Żydom, groziła kara śmierci zarówno dla udzielającego pomocy, jak i dla całej jego rodziny. Symbolem bohaterskiej postawy większości Polaków pomagających setkom tysięcy Żydów stała się ośmioosobowa rodzina Ulmów z Markowej na Podkarpaciu, zamordowana bestialsko przez Niemców.
1978 – w Montrealu zmarł gen. Tadeusz Kasprzycki (ur. 16 stycznia 1891 r.), komendant I Kompanii Kadrowej w 1914 r., wybitny dowódca legionowy, po śmierci Józefa Piłsudskiego minister spraw wojskowych (do 1939 r.), po wojnie pozostał na emigracji w Kanadzie.
|
Wtorek 05. Grudzień
|
-
Kartka z kalendarza
1867 – w majątku Zułów w powiecie święciańskim na Wileńszczyźnie urodził się Józef Klemens Piłsudski, jako czwarte z dwanaściorga dzieci Marii z Billewiczów i Józefa Wincentego Piłsudskiego, byłego komisarza powiatowego Rządu Narodowego w Powstaniu Styczniowym. Rodzeństwo przyszłego Marszałka to siostry: Helena (1864-1917), Zofia (1865-1935), Ludwika (1879-1924), Maria (1873-1921) i bracia: Bronisław (1866-1918), Adam (1869-1935), Kazimierz (1871-1941), Jan (1876-1950), Kacper (1881-1915) oraz bliźnięta Piotr i Teodora, zmarłe w niemowlęctwie. Ród Piłsudskich wywodził się z linii kniaziów litewskich Ginetów i pieczętował się herbem Kościesza, rodzina matki Marszałka – Billewiczowie, zaliczana była do najstarszych rodzin na Żmudzi.
1914 – 1 Pułk Legionów Polskich stoczył krwawe boje z Rosjanami pod Limanową i Marcinkowicami na Podhalu.
|
Środa 06. Grudzień
|
-
Kartka z kalendarza
1916 – Generał-gubernatorzy Hans von Beseler i Karl von Kuk wydali rozporządzenie o utworzeniu Tymczasowej Rady Stanu. 25 osobowa Rada miała stanowić zalążek władzy administracyjnej ustanowionej w Królestwie Polskim przez niemieckie i austriackie władze okupacyjne.
1942 – w Ciepielowie koło Radomia oddział żandarmerii niemieckiej spalił żywcem 34 Polaków ukrywających przed Niemcami obywateli polskich narodowości żydowskiej.
|
Czwartek 07. Grudzień
|
|
Piątek 08. Grudzień
|
-
Kartka z kalendarza
1912 – we Lwowie Józef Piłsudski wygłosił odczyt poświęcony Powstaniu Listopadowemu. Zakończył go słowami: trudności muszą być przełamywane, o ile się chce być zwycięzcą. Trzeba mieć tę otwartość i szczerość, ażeby od siebie i wszystkich innych wymagać ulepszenia duszy ludzkiej, tak, ażeby była zdatną, jako materiał do zwycięskiej rewolucji.
1937 – w Krynicy-Zdroju uruchomioną pierwszą w Polsce kolej linowo-terenową prowadzącą na Górę Parkową.
1953 – w kaplicy Cudownego Obrazu na Jasnej Górze został odprawiony po raz pierwszy Apel Jasnogórski.
|
Sobota 09. Grudzień
|
-
Kartka z kalendarza
1918 – w Lublinie zainaugurował działalność Katolicki Uniwersytet Lubelski, założony z inicjatywy ks. Idziego Radziszewskiego. W II RP KUL należał do jednego z dynamiczniej rozwijających się ośrodków naukowych, wspieranych zarówno przez Kościół, jak i państwo. Kształcił studentów na wydziałach teologicznym, prawa kanonicznego, prawa i nauk społecznych oraz nauk humanistycznych. W czasie okupacji niemieckiej był zamknięty, a kadra naukowa poddana licznym represjom. Po wojnie kadrę naukową KUL stanowili m.in. profesorowie wysiedleni z Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie i Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. Jednym z wykładowców był bp. Karol Wojtyła (Jan Paweł II), którego imię KUL nosi od 16 października 2005 r.
1922 – Zgromadzenie Narodowe dokonało wyboru Gabriela Narutowicza na urząd Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.
1990 – w Polsce odbyła się II tura pierwszych po wojnie wolnych wyborów prezydenckich, które wygrał Lech Wałęsa. Urząd Prezydenta RP sprawowała do 1995 r.
|
Niedziela 10. Grudzień
|
-
Kartka z kalendarza
1927 – Marszałek Józef Piłsudski wziął udział w sesji Rady Ligi Narodów w Genewie poświęconej normalizacji stosunków polsko-litewskich. Marszałek Piłsudski zadał premierowi Litwy Augustinasowi Voldemarasowi pytanie, które przeszło do historii dyplomacji: pokój, czy wojna?
|