Kartka z kalendarza

1898 – na Wałach Hetmańskich we Lwowie odsłonięto pomnik konny króla Jana III Sobieskiego, według projektu Tadeusza Barącza. Po II wojnie światowej pomnik został przeniesiony do Gdańska.

1900 – w podkrakowskich Bronowicach odbyło się weselu młodopolskiego poety Lucjana Rydla z włościanką Jadwigą Mikołajczykówną. Wydarzenie to zainspirowało Stanisława Wyspiańskiego do napisania jednego z najważniejszych polskich dzieł literackich – dramatu Wesele, wystawionego 16 marca 1901 r. na deskach Teatru Miejskiego w Krakowie.

1918 – do Lwowa dotarła odsiecz wojsk polskich dowodzonych przez ppłk. Michała Karaszewicza – Tokarzewskiego.

Kartka z kalendarza

1866 – Cesarz Rosji Aleksander II Romanow wydał rozkaz o likwidacji Twierdzy Zamość.

1997 – W Katowicach uniewinnieniem wszystkich oskarżonych zakończył się pierwszy proces 24 zomowców, biorących udział w pacyfikacji KWK „Wujek” w Katowicach.

Kartka z kalendarza

1906 – na zjeździe w Wiedniu doszło do rozłamu w Polskiej Partii Socjalistycznej, w wyniku którego Józef Piłsudski stanął na czele PPS-Frakcja Rewolucyjna. PPP-Frakcja, w odróżnieniu od PPS–Lewica, głosiła prymat walki o niepodległość Polski nad marksistowską walką klas.

1918 –  Wojska ukraińskie zostały wyparte ze Lwowa.

1920 – Marszałek Piłsudski odznaczył miasto Lwów Orderem Wojennym Virtuti Militari.

1982 – w Londynie zmarł Stanisław Ostrowski (ur. 29 października 1892 r.), legionista, obrońca Lwowa w 1918 r., wybitny lekarz dermatologii, poseł na Sejm, ostatni przedwojenny prezydent Lwowa, Prezydent RP na Uchodźstwie w latach 1972-1979. 

Kartka z kalendarza

1914 – oddziały 1 Pułku Legionów Polskich pod dowództwem Edwarda Śmigłego- Rydza stoczyły bitwę z kawalerią rosyjską na przełęczy w Chyszówkach (obecnie Przełęcz Marszałka Śmigłego – Rydza) koło Mszany Dolnej na Podhalu. 

Kartka z kalendarza

1904 – w Warszawie zaczął funkcjonować areszt śledczy i więzienie karne przy ul. Rakowieckiej na Mokotowie, osławione szczególnie w okresie okupacji niemieckiej (więziono tu m.in. Janusza Kusocińskiego) oraz w okresie powojennym, kiedy to z polecania najwyższych władz komunistycznych więziono, torturowano oraz mordowano w nim przywódców Polskiego Państwa Podziemnego i działaczy niepodległościowych (m.in. gen. Augusta Emila Fieldorfa ps. „Nil”, rtm. Witolda Pileckiego, mjr. Zygmunta Szendzielorza ps. „Łupaszka”). 

Kartka z kalendarza

1795 – w Grodnie, w dniu imienin carycy Katarzyny II, w 31. rocznicę swej koronacji, ostatni król Polski Stanisław August Poniatowski abdykował, co uprawomocniło rozbiory Polski. W akcie abdykacyjnym Poniatowski napisał m.in. przekonani, że pieczołowitość Nasza na nic się ojczyźnie Naszej nie przyda, kiedy nieszczęśliwa zdarzona w niej insurekcja pogrążyła ją w teraźniejszy stan zniszczenia, i rozważywszy, że środki względem przyszłego losu Polski koniecznie potrzebne z powodu naglących okoliczności, a od Najjaśniejszej Imperatorowej Wszech Rosji i innych sąsiednich mocarstw przedsięwzięte, jedynymi są do przywrócenia pokoju i spokojności współobywatelom Naszym, postanowiliśmy przeto z przywiązania do spokojności publicznej oświadczyć, że wyrzekamy się wszelkich praw Naszych do Korony Polskiej, do Wielkiego Księstwa Litewskiego i innych należących do nich krajów. (…) Zstępując z tronu, dopełniamy ostatniego obowiązku królewskiej godności, zaklinając Najjaśniejszą Imperatorową, ażeby macierzyńską swą dobroczynność na tych rozciągnęła, których królem byliśmy, i to wielkości Jej duszy działanie wielkim swym sprzymierzeńcom udzieliła.

1863 – oddziały powstańców styczniowych pod dowództwem Józefa Hauke – Bosaka zdobyły Opatów.

1967 – w Warszawskim Teatrze Narodowym odbyła się premiera Dziadów Adama Mickiewicza w reżyserii Kazimierza Dejmka, z Gustawem Holoubkiem w roli Gustawa-Konrada. Inscenizacja entuzjastycznie przyjęta przez publiczność, ukazała ponadczasowość tragicznych relacji polsko-rosyjskich. Władysław Gomułka zarzucił, że: Dziady wbijają nóż w plecy przyjaźni polsko-radzieckiej. Inscenizacja spowodowała również protesty ambasady ZSRS, co doprowadziło do zdjęcia spektaklu z afisza, a to z kolei spowodowało protesty młodzieży studenckiej.

Kartka z kalendarza

1855 – w Konstantynopolu zmarł Adam Mickiewicz (ur. 24 grudnia 1798 r.), wieszcz i poeta romantyczny, twórca m.in. „Ballad i romansów”, „Dziadów”, „Konrada Wallenroda” oraz narodowej epopei „Pan Tadeusz”, które wywarły ogromny wpływ na kształtowanie się świadomości narodowej i niepodległościowej w okresie zaborów.

1919 – w Białymstoku urodził się Ryszard Kaczorowski, polityk, mąż stanu, harcerz Szarych Szeregów, więzień łagrów sowieckich, żołnierz 2 Korpusu Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, uczestnik bitwy pod Monte Cassino, jeden z czołowych przywódców polskiej emigracji niepodległościowej, minister do spraw krajowych rządu RP na Uchodźstwie, ostatni Prezydent RP na Uchodźstwie w latach 1989-90. (zginął tragicznie 10 kwietnia 2010 r. w katastrofie lotniczej pod Smoleńskiem).