13. Listopad 2023 - 19. Listopad 2023
|
Poniedziałek 13. Listopad
|
-
Kartka z kalendarza
1904 – na Pl. Grzybowskim w Warszawie odbyła się wielotysięczna manifestacja niepodległościowa zorganizowana przez Polską Partię Socjalistyczną. Manifestacja została krwawo stłumiona przez policję rosyjską.
1924 – wybitny polski pisarz Władysław Stanisław Reymont otrzymał Literacką Nagrodę Nobla za powieść Chłopi.
1939 – przekształcenie Służby Zwycięstwu Polski w Związek Walki Zbrojnej (ZWZ) pod komendą gen. Kazimierza Sosnkowskiego. ZWZ podlegał Rządowi Polskiemu na Uchodźstwie i stanowił największą konspiracyjną siłę zbrojną w okupowanym przez Niemców i Rosjan kraju. 14 lutego 1942 r. został przekształcony w Armię Krajową.
1956 – po rozwiązaniu Urzędu Bezpieczeństwa władze komunistyczne powołały kontynuującą jego działalność Służbę Bezpieczeństwa (SB), nazywaną „zbrojnym ramieniem partii”. Do końca istnienia PRL, SB tłumiła wszelkie dążenia niepodległościowe Polaków, prowadząc inwigilację, werbunek tajnych współpracowników, skrytobójcze mordy, uprowadzenia, pobicia itp.
|
Wtorek 14. Listopad
|
-
Kartka z kalendarza
1916 – w związku z procesem przekształcania Legionów Polskich w Polski Korpus Posiłkowy, dowództwo nad nimi objął w miejsce gen. Stanisława Puchalskiego, płk Stanisław Szeptycki. Według danych CK Armii w oddziałach frontowych podległych Komendzie Legionów służyło wówczas 15 274 oficerów i żołnierzy, w tym w I Brygadzie – 3845, w II Brygadzie – 4860, w III Brygadzie – 6461, a w kompanii saperów – 108 legionistów.
1920 – na Pl. Zamkowym w Warszawie odbyła się uroczystość wręczenia buławy marszałkowskiej Józefowi Piłsudskiemu. Przemówienie wygłosił najstarszy wiekiem oficer Wojska Polskiego gen. Karol Trzaska-Durski, zaś buławę wręczył szeregowiec Jan Żywek, najmłodszy kawaler Orderu Virtuti Militari.
|
Środa 15. Listopad
|
-
Kartka z kalendarza
1915 – niemieckie władze okupacyjne zezwoliły na otwarcie Uniwersytetu i Politechniki Warszawskiej.
1918 – papież Benedykt XV skierował orędzie do Polaków z okazji odzyskania niepodległości, pisząc m.in.: Historia zapisała złotymi zgłoskami zasługi Polski względem religii chrześcijańskiej i europejskiej cywilizacji, atoli - niestety - musiała także zapisać, jak Europa za to niegodziwie jej odpłaciła. Przemocą bowiem odebrawszy Polsce jej osobowość polityczną, usiłowała nadto w niektórych częściach wydrzeć jej katolicką wiarę i narodowość. Aliści z podziwu godnym oporem umieli Polacy utrzymać jedno i drugie - obecnie zaś, przetrwawszy prześladowania dłuższe niż wiek cały, Polska zawsze wierna (Polonia semper fidelis) okazuje większą żywotność niż kiedykolwiek (...).Niech będą nieskończone dzięki Panu, że wzeszła już nareszcie jutrzenka zmartwychwstania Polski! My najgorętsze składamy życzenia, aby Polska - odzyskawszy swoją pełną niezawisłość - mogła jak najrychlej w zespole państw zająć przynależne jej miejsce i dalej rozwijać swoją historię narodu cywilizowanego i chrześcijańskiego.
|
Czwartek 16. Listopad
|
-
Kartka z kalendarza
1914 – IV i VI Batalion 1. Pułk Legionów Polskich dowodzone przez Tadeusza Wyrwę-Furgalskiego oraz dywizjon artylerii Ottokara Brzozy-Brzeziny stoczył trwającą trzy dni bitwę pod Krzywopłotami niedaleko Olkusza, odnosząc zwycięstwo nad doborowymi i przeważającymi liczebnie oddziałami strzelców syberyjskich. W walkach poległo ponad 60 legionistów, a prawie 200 odniosło rany.
1918 – w depeszy do wszystkich rządów świata Józef Piłsudski ogłosił powstanie Niepodległego Państwa Polskiego. W depeszy stwierdzano m.in. Państwo Polskie powstaje z woli całego narodu i opiera się na podstawach demokratycznych. Rząd Polski zastąpi panowanie przemocy, która przez sto czterdzieści lat ciążyła nad losami Polski – przez ustrój zbudowany na porządku i sprawiedliwości. Opierając się na Armii Polskiej pod moją komendą, mam nadzieję, że odtąd żadna armia obca nie wkroczy do Polski, nim nie wyrazimy w tej sprawie formalnej woli naszej. Jestem przekonany, że potężne demokracje Zachodu udzielą swej pomocy i braterskiego poparcia Polskiej Rzeczypospolitej Odrodzonej i Niepodległej.
1919 – oddziały Wojska Polskiego zdobyły Kamieniec Podolski
|
Piątek 17. Listopad
|
-
Kartka z kalendarza
1794 – kapitulacja ostatnich wojsk Powstania Kościuszkowskiego pod Radoszycami, co oznaczało kres walk insurekcyjnych.
1989 – w Warszawie obalono pomnik jednego z twórców komunistycznego terroru Feliksa Dzierżyńskiego, usytuowany na placu jego imienia. Plac powrócił do przedwojennej nazwy Plac Bankowy, a wydarzenie stało się jednym z symboli upadku komunizmu w Polsce.
1991 – Ojciec św. Jan Paweł II kanonizował w Rzymie bł. Rafała Kalinowskiego (ur. 1 września 1835 r., zm. 15 listopada 1907 r.), inżyniera, w Powstaniu Styczniowym z ramienia Rządu Narodowego Naczelnika Wydziału Wojskowego na Wileńszczyźnie, sybiraka, odnowiciela zakonu karmelitów bosych na ziemiach polskich, wieloletniego przeora w Czernej koło Krakowa.
|
Sobota 18. Listopad
|
-
Kartka z kalendarza
1918 – Józef Piłsudski powołał pierwszy rząd II Rzeczypospolitej pod przywództwem działacza lewicy niepodległościowej Jędrzeja Moraczewskiego.
1965 – biskupi polscy wystosowali do biskupów niemieckich list ze słynnym zdaniem: udzielamy wybaczenia i prosimy o nie, co miało realizować Ewangeliczną zasadę pojednania. List stał się pretekstem do zmasowanej akcji propagandowej władz komunistycznych wymierzonej w Kościół katolicki.
|
Niedziela 19. Listopad
|
-
Kartka z kalendarza
1816 – w Warszawie powołano Królewski Uniwersytet Warszawski. W ramach represji rosyjskich za udział studentów w Powstaniu Listopadowym Uniwersytet został zamknięty w 1831 r., a w 1862 r. odtworzony jako Szkoła Główna i ponownie zamknięty jako odwet za Powstanie Styczniowe. W 1870 r. otworzono go jako Cesarski Uniwersytet Warszawski. Ponownie otwarty jako Uniwersytet Warszawski w 1915 r., w 1935 r. przemianowany na Uniwersytet Józefa Piłsudskiego w Warszawie.
|