Kartka z kalendarza

1939 – kapitulacja załogi Rejonu Umocnionego Hel, bronionego przez Wojsko Polskiego pod dowództwem admirała Józefa Unruga i komandora Włodzimierza Steyera od 1 września 1939 r.

1944 – zakończenie Powstania Warszawskiego. W Ożarowie dowództwo AK podpisało „Układ o zaprzestaniu działań wojennych w Warszawie”. Straty polskie w Powstaniu wyniosły: 18 tysięcy zabitych żołnierzy i prawie 200 tysięcy poległych i zamordowanych cywilów, zniszczeniu uległo ponad 85 procent zabudowy miasta. Po stronie niemieckiej zginęło ok. 10 tysięcy żołnierzy, a ponad 7 tysięcy odniosło rany

1946 – w Versoix w Szwajcarii zmarł prof. Ignacy Mościcki (ur. 1 grudnia 1867 r.), działacz niepodległościowy, wybitny naukowiec, twórca polskiego przemysłu chemicznego, Prezydent Rzeczypospolitej w latach 1926-39.

Kartka z kalendarza

1910 – w Krakowie i we Lwowie z inicjatywy działaczy Organizacji Młodzieży Niepodległościowej „Zarzewie” (m.in. Mieczysława Norwid – Neugebauer i Henryka Bagińskiego) powołano tajną organizację Armia Polska, w miejsce działającego wcześniej Polskiego Związku Wojskowego, zrzeszającą głównie młodzież akademicką i gimnazjalną o poglądach narodowych. 

1918 – Rada Regencyjna powołała w Warszawie rząd pod przewodnictwem Jana Kucharzewskiego.

1920 – wojska polskie rozbiły pod Horodyszczem 144 Dywizję Strzelców Armii Czerwonej, a nad Prypecią polska kawaleria rozbiła 44 Dywizję Strzelców, biorąc do niewoli 1200 jeńców.

1963 – w Przemyślu oddziały MO brutalnie spacyfikowała mieszkańców, protestujących przeciwko likwidacji przez władze komunistyczne Średniej Szkoły Organistowskiej oo. Salezjanów. 

Kartka z kalendarza

1582 – w Rzeczypospolitej wprowadzono obowiązujący do dziś kalendarz gregoriański. W wyniku narosłej przez wieki różnicy 10 dni między kalendarzem gregoriańskim a juliańskim, po 4 października nastąpił od razu dzień 15.

Kartka z kalendarza

1912 – w związku z kryzysem bałkańskim Józef Piłsudski wydał rozkaz do Związku Walki Czynnej i podległych mu struktur strzeleckich, polecając wzmożenie gotowości bojowej na wypadek wybuchu międzynarodowego konfliktu zbrojnego. W oddziałach strzeleckich odbyły się próbne mobilizacje i ćwiczenia polowe. Zintensyfikowano zajęcia w zakresie taktyki, geografii politycznej i wojskowej, terenoznawstwa, umocnień, szkolenia ogniowego, strzelectwa i musztry.

1925 – rozpoczęła się, trwająca do 16 października, konferencja międzynarodowa w Locarno, w której wzięli udział przedstawiciele rządów Francji, Wielkiej Brytanii, Włoch i Niemiec. W wyniku ustaleń konferencji nie zagwarantowano nienaruszalności granic niemiecko-czechosłowackiej i niemiecko-polskiej.

1939 – pod Kockiem zakończyła się ostatnia bitwa wojny obronnej stoczonej przez Samodzielną Grupę Operacyjną „Polesie” pod dowództwem gen. Franciszka Kleeberga. Datę przyjmuje się za koniec regularnej wojny obronnej wobec agresji niemieckiej i sowieckiej. W wojnie obronnej 1939 roku Wojsko Polskie stoczyło ponad 700 bitew i potyczek, w wyniku których zginęło 70 tyś. żołnierzy i ludności cywilnej, a 133 tysiące zostało rannych.

1983 – Komitet Noblowski przyznał Pokojową Nagrodę Nobla przewodniczącemu Solidarności Lechowi Wałęsie. W imieniu Wałęsy, któremu władze komunistyczne uniemożliwiły wyjazd do Oslo, nagrodę odebrała jego żona Danuta. 

Kartka z kalendarza

1788 – w Warszawie rozpoczął obrady trwający cztery lata Sejm zwany Wielkim lub Czteroletnim, którego celem było zreformowanie ustroju Rzeczypospolitej. Głównym sukcesem obrad było uchwalenie Konstytucji 3 Maja.

1918 – odbyło się zaprzysiężenie Armii Polskiej we Francji pod dowództwem gen. Józefa Hallera.

1933 – w Krakowie odbyły się obchody 250. rocznicy Wiktorii Wiedeńskiej, w których wziął udział Marszałek Józef Piłsudski. Na Błoniach Krakowskich miała miejsce największa w dziejach Polski rewia kawalerii, w której wzięło udział 12 pułków ułanów. Rewia miała zademonstrować siłę i gotowość Wojska Polskiego na wypadek proponowanej rządowi Francji przez Marszałka Piłsudskiego wojny prewencyjnej narzuconej Niemcom, w związku z dojściem Hitlera do władzy. Po rewii Marszałek Józef Piłsudski, Prezydent RP i najwyżsi dowódcy WP wzięli udział w Mszy św. na Wawelu oraz oddali hołd Janowi III Sobieskiemu przy jego sarkofagu w podziemiach Katedry.

1971 – bracia Jerzy i Ryszard Kowalczykowie wysadzili w powietrze aulę Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu, w której miała się odbyć akademia ku czci MO i SB. W pokazowym procesie Jerzego skazano na karę śmierci, a Ryszarda na 25 lat więzienia. Na skutek interwencji m.in. dostojników kościelnych, karę śmierci zamieniono na dożywocie.

Kartka z kalendarza

1914 – 2 i 3 Pułk Piechoty Legionów wzięły udział w bitwie pod Marmaros-Sziget i Krácsfalva.

1916 – po trwających ponad rok bojach na froncie wołyńskim nad Styrem i Stochodem, oddziały legionowe zostały przetransportowane do Baranowicz. Następnie rozlokowane zostały w Łomży, Różanach, Modlinie, Pułtusku i Dęblinie.

1920 – w Suwałkach zawarta została umowa wojskowa między Polską a Litwą, na mocy której nastąpiło zawieszenie broni i ustalenie linii demarkacyjnej na Suwalszczyźnie. 

1942 – na warszawskim węźle kolejowym oddziały Armii Krajowej przeprowadziły akcję dywersyjną o kryptonimie „Wieniec”, polegającą na zniszczeniu torów kolejowych wokół Warszawy, co utrudnić miało transport sił niemieckich na front wschodni. W odwecie Niemcy rozstrzelali 50 więźniów Pawiaka.  

Kartka z kalendarza

1939 – amerykański korespondent wojenny Julien Bryan opublikował w prasie USA fotografie z oblężonej Warszawy.

1982 – władze stanu wojennego zdelegalizowały NSZZ „Solidarność”.

2007 – w Warszawie zmarł ks. prałat rtm Zdzisław Jastrzębiec-Peszkowski (ur. 23 sierpnia 1918 r.), uczestnik wojny obronnej 1939 r., więzień sowieckiego obozu w Kozielsku, cudem ocalony z mordu katyńskiego, oficer II Korpusu Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, kapelan Rodzin Katyńskich. Został pochowany w Panteonie Wielkich Polaków w Świątyni Opatrzności Bożej w Warszawie.