24.09 br. w Warszawie Z-ca Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Michał Syska był gościem Gali kończącej 17. edycję Plebiscytu "Wydarzenie Historyczne Roku 2023".

Plebiscyt pod honorowym patronatem Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Muzeum Historii Polski co roku organizuje ogólnopolski konkurs “Wydarzenie Historyczne Roku”, mające na celu uhonorowanie organizatorów, twórców oraz inicjatorów najciekawszych przedsięwzięć historycznych w minionym roku.

Plebiscyt angażuje wiele środowisk lokalnych, które chcą wypromować organizowane przez siebie przedsięwzięcia. Od początku jego istnienia zgłoszono ponad 2000 przedsięwzięć, a w internetowym głosowaniu wzięło udział łącznie ponad 50 tys. internautów. W tym roku zostało zgłoszonych 135 projektów, z kraju i zagranicy. Tradycyjnie najwięcej projektów zgłoszono w kategorii Wydarzenie.

Komisja konkursowa w składzie: prof. Jolanta Choińska-Mika – Przewodnicząca Jury (Uniwersytet Warszawski, członek Rady MHP), Wojciech Duch (redaktor naczelny portalu historia.org.pl), Mariusz Cieślik (dziennikarz m.in. "Rzeczpospolita Plus Minus", prozaik, autor programów telewizyjnych, scenarzysta, reżyser), dr Marek Mutor (wicedyrektor Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu), Rafał Rogulski (dyrektor Europejskiej Sieci Pamięć i Solidarność), Gabriela Sierocińska-Dec (kierownik działu edukacyjnego Muzeum Historii Polski) zadecydowała, że w tej edycji plebiscytu do II etapu zakwalifikowano łącznie 15 wydarzeń, w trzech kategoriach. Wśród nich znalazły się:

    KATEGORIA: WYDARZENIE
    • Golgota Wschodu, organizator: Ośrodek "Pamięć i Przyszłość"
    • Szyfrodziewczyny, organizator: Poznańskie Centrum Dziedzictwa
    • Otwarcie nowej siedziby Muzeum Wojska Polskiego, organizator: Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie
    • Obchody Roku Rodziny Ulmów na Podkarpaciu, organizator: Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego w Rzeszowie
    • Otwarcie Centrum Kultury "Park Dzieje" w Murowanej Goślinie, organizator: Stowarzyszenie Dzieje

    KATEGORIA: WYSTAWA
    • Zgruzowstanie Warszawy 1945–1949, organizator: Muzeum Warszawy
    • Nigra crux mala crux. Czarna i biała legenda zakonu krzyżackiego, organizator: Muzeum Zamkowe w Malborku
    • Obraz Złotego Wieku, organizator: Zamek Królewski na Wawelu - Państwowe Zbiory Sztuki
    • ORP Orzeł nie powrócił, organizator: Muzeum Historyczne w Lubinie
    • Podróż bohaterek. Powstanie kobiet, organizator: Muzeum Powstania Warszawskiego

    KATEGORIA: EDUKACJA
    • Krab Kłębek w Muzeum Emigracji w Gdyni, organizator: Muzeum Emigracji w Gdyni
    • Dzielimy się Łodzią, organizator: Muzeum Miasta Łodzi
    • Wojciech Korfanty - Syn Ziemi Śląskiej, organizator: Muzeum Powstań Śląskich
    • Jaxa RPG, organizator: Muzeum Ziemi Miechowskiej
    • Edukatorium Historyczno-Społeczne, organizator: Uniwersytet Śląski, Miasto Katowice

Za najlepsze historyczne wydarzenie, wystawę i działalność edukacyjną minionego roku w drugim etapie zadecydowali jak co roku internauci w drodze ogólnodostępnego głosowania.

 W kategorii „Wydarzenie” zwycięzca to: Otwarcie Centrum Kultury "Park Dzieje" w Murowanej Goślinie, organizator: Stowarzyszenie Dzieje.
Centrum powołano, by tworzyć spektakularne widowiska plenerowe, opowiadające o historii Polski. Takim intrygującym połączeniem zaskakujących efektów multimedialnych i świetlnych, muzyki i tańca jest widowisko „Orzeł i Krzyż”.

W przypadku kategorii „Wystawa” pierwsze miejsce zajęła pozycja: Podróż bohaterek. Powstanie kobiet, organizator: Muzeum Powstania Warszawskiego.
Wystawa, przygotowana z okazji 79. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego, to opowieść o bohaterkach. Przedstawiono w niej kobiety, które budowały barykady i strzelały do wroga, ale także te, które działały na zapleczu: robiły granaty, niosły pomoc medyczną, cerowały ubrania i gotowały posiłki. Archetypy pokazujące złożoność kobiecości.  

Zwycięzcą w ostatniej z kategorii: „Edukacja” okazało się Edukatorium Historyczno-Społeczne, organizator: Uniwersytet Śląski, Miasto Katowice.
Zadaniem projektu było wzmocnienie jakości nauczania historii oraz wiedzy o społeczeństwie. Projekt miał na celu zwiększenie świadomości uczniów na temat stosunków między Polską a Ukrainą, wskazanie różnic w postrzeganiu ważnych wydarzeń historycznych i społecznych oraz budowanie tolerancji i zrozumienia wśród młodych.

W 17. edycji konkursu po raz pierwszy w historii wręczono trzy Nagrody Jury. W kategorii Wystawa nagroda trafiła do Muzeum Zamkowego w Sandomierzu za ekspozycję „Jerzy Ossoliński – magnat z Sandomierza”, która powstała w ramach obchodów okrągłej rocznicy legendarnego wjazdu Ossolińskiego do Rzymu. Była to pierwsza wystawa monograficzną, poświęcona temu wybitnemu dyplomacie.

Nagroda Jury w kategorii Edukacja trafiła w ręce warszawskiego Szkolnego Klubu Turystyczno-Krajoznawczego PTTK „Dreptaki”, który od kilku lat organizuje Muzeum Dwudniowe. Inicjatywa jest realizowana na terenie szkoły, która na dwa dni zamienia się w salę muzealną. Można tam wszystkiego dotknąć, doświadczyć, wejść w interakcje pod okiem młodzieżowych muzealników, kustoszy i przewodników.

W kategorii "Wydarzenie", Kapituła Plebiscytu Nagrodą Jury wyróżniła otwarcie nowej wystawy stałej kompleksu Muzeum Pałac Saski w Kutnie. Na kompleks ekspozycji stałych   w tym muzeum składają się dwie główne wystawy o różnej tematyce. Są one połączone wspólną ideą związaną z położeniem Kutna na szlaku komunikacyjnym. Prezentują dwa wątki opowieści o epoce saskiej i dziejach miasta.

Galę uświetnił koncert jazzowy w wykonaniu Anny Marii Jopek (wokal) oraz Marcina Maseckiego (fortepian)