Gdańsk: obchody Dnia Wolności i Solidarności

: 31-08-24 22:50

W 44. rocznicę Porozumień Sierpniowych Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Lech Parell upamiętnił polski zryw do wolności w Gdańsku - kolebce Solidarności.

Upamiętniając tzw. Porozumienia Gdańskie Szef UdSKiOR wziął udział w spotkaniu z uczestnikami Sierpnia 80, którzy w Europejskim Centrum Solidarności wspominali sierpniowy fenomen wielkiego wolnościowego zrywu. Swoimi wspomnieniami dzielili się: Henryka Krzywonos-Strycharska, Danuta Wałęsa, Bożena Rybicka-Grzywaczewska, Bogdan Lis, Jerzy Borowczak, Maciej Grzywaczewski i Jacek Taylor. W spotkaniu wzięli udział także inni działacze opozycji antykomunistycznej oraz przedstawiciele władz samorządu gdańskiego.

Szef UdSKiOR dziękował uczestnikom Sierpnia 80. za ich odwagę wyrażając nadzieję na szczególne uczczenie daty 31 sierpnia.

– Chciałbym, aby kiedyś 31 sierpnia był nie tylko świętem państwowym, ale także dniem wolnym od pracy. To podkreślałoby znaczenie tego dnia jako symbolu, który łączy nasz naród. A jest to symbol niezwykle ważny, bo w tych dniach sierpniowych i kolejnych które nastąpiły po Sierpniu aż do 13 grudnia w Związku Solidarności było prawie 10 milionów ludzi. W naszej historii nie było drugiego takiego wydarzenia, które zogniskowałoby na sobie tyle pozytywnych uczuć obywateli naszego kraju najróżniejszych poglądów – podkreślał Lech Parell.

Szef UdSKiOR wziął także udział w uroczystym otwarciu bramy nr 2 Stoczni Gdańskiej oraz odsłonięciu pomnika Lecha Bądkowskiego, pisarza, publicysty, żołnierza września i społecznika, sygnatariusza Porozumień Sierpniowych, pierwszego rzecznika Solidarności i pierwszego prezesa Zrzeszenia Kaszubsko - Pomorskiego. Kaszuby z wyboru. Pomnik zrealizowany przy wsparciu władz miasta i Zrzeszenia Kaszubsko - Pomorskiego, któremu szefuje Jan Wyrowiński stanął przy kościele św. Jana w pobliżu siedziby Zrzeszenia Kaszubsko - Pomorskiego.

W uroczystości z udziałem najbliższej rodziny Lecha Bądkowskiego, Prezesa Rady Ministrów Donalda Tuska udział wzięli samorządowcy z całej Polski.

------

Porozumienia Gdańskie: 31 sierpnia 1980 o godz. 17 w sali BHP Stoczni Gdańskiej podpisane zostało porozumienie między Komisją Rządową a Międzyzakładowym Komitetem Strajkowym, reprezentującym ponad 700 zakładów z całej Polski; delegacja rządowa zgodziła się m.in. na utworzenie nowych, niezależnych, samorządnych związków zawodowych, prawo do strajku, budowę pomnika ofiar Grudnia 1970, transmisje niedzielnych mszy św. w Polskim Radiu i ograniczenie cenzury; przyjęto też zapis, że nowe związki zawodowe uznają kierowniczą rolę PZPR w państwie; uroczystość podpisania porozumienia transmitowała TVP.

Porozumienie stało się zaczątkiem dziesięciomilionowego ruchu mającego przyczynić się do upadku komunizmu w Europie. W sierpniu 1980 r. według oficjalnych danych strajkowało ok. 700 zakładów pracy (700 tys. osób). Liczbę działaczy „Solidarności” w latach 1980–1981 szacuje się na 9–10 mln. Od pierwszych dni września 1980 r. „Solidarność” stała się nie tylko związkiem zawodowym, ale i ruchem społecznym ogarniającym wszystkie sfery życia społecznego i politycznego. Okazała się niespotykaną w bloku wschodnim zinstytucjonalizowaną formą opozycji wobec komunizmu. Na wolnościowej fali powstały niezależne organizacje rolnicze i studenckie: NSZZ Rolników Indywidualnych i Niezależne Zrzeszenie Studentów.

Wraz z rewolucją „Solidarności” w Polsce pojawiły się przejawy społeczeństwa obywatelskiego. Na niespotykaną skalę rozwinęła się niezależna poligrafia. W wielu zakładach pracy i instytucjach ukazywały się redagowane w sposób oddolny związkowe biuletyny informacyjne oraz czasopisma. W ramach Związku prowadzono działalność kulturalną, samokształceniową, naukową i oświatową. Wiele cennych i wolnościowych inicjatyw podejmowano we współpracy z Kościołem. To wszystko sprawiało, że obok oficjalnego PRL-owskiego życia toczyło się inne, niezależne i pozbawione reżimowej kontroli.

Dzień Solidarności i Wolności to polskie święto państwowe, obchodzone co roku 31 sierpnia w rocznicę Porozumień Sierpniowych, ustanowione w celu upamiętnienia historycznego zrywu Polaków do wolności i niepodległości z 1980 roku, który zapoczątkował proces upadku komunizmu i wyzwolenia narodów Europy Środkowej i Wschodniej.

Lech Bądkowski urodził się 24 stycznia 1920 roku w Toruniu jako Leszek Mieczysław Zygmunt Buntkowski. Brał udział w kampanii wrześniowej 1939 r., walczył w Brygadzie Strzelców Podhalańskich we Francji, uczestniczył w walkach Polskiej Marynarki Wojennej na Morzu Śródziemnym i Atlantyku. Wrócił do Polski w 1946 r. i zamieszkał w Gdyni, a od 1951 r. w Gdańsku. Był związany z „Dziennikiem Bałtyckim” i tygodnikiem „Ziemia i Morze”. W latach 1954-56 pełnił obowiązki kierownika literackiego gdańskiego Teatru Miniatura. Od 1953 r. był działaczem Polskiego PEN Clubu i członkiem Związku Literatów Polskich. W 1956 r. współtworzył Zrzeszenie Kaszubskie (późniejsze Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie), w którym działał do końca życia, mimo że nie był z pochodzenia Kaszubą. Zmarł 24 lutego 1984 r. w Gdańsku. Ogłoszono go patronem nagrody literackiej Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego (1987) i honorowym obywatelem Gdańska (2000). Przyznano mu wysokie odznaczenia: Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (2006) i Krzyż Wolności i Solidarności (2015).

Kombatanci na Facebooku

nr 12 (408) grudzień 2024