W związku ze 130. rocznicą urodzin generała broni Stanisława Maczka, 31 marca br. w Warszawie odbyły się uroczystości upamiętniające postać legendarnego dowódcy „Czarnej Dywizji”. W czwartkowych obchodach zorganizowanych przez Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych oraz Stołeczne Środowisko 1. Polskiej Dywizji Pancernej uczestniczył Jan Józef Kasprzyk.

- Oddajemy hołd generałowi, który prowadził polskich żołnierzy drogą chwały i sławy. Oddajemy hołd wielkiemu człowiekowi, który w tragicznych czasach II wojny światowej potrafił wykrzesać w Wojsku Polskim to, co wydawało się niemożliwe: wiarę i nadzieję w zwycięstwo – tymi słowy minister Kasprzyk zwrócił się do delegacji, które w samo południe zgromadziły się na stołecznym skwerze 1. Dywizji Pancernej. Oprócz przedstawicieli władz państwowych i samorządowych nie zabrakło tam weteranów walk o niepodległość Polski, a także ich rodzin. Przed tablicę pamiątkową przybyła ponadto młodzież ze XCIV Liceum Ogólnokształcącego.

- Oddajemy hołd generałowi polskich nadziei, człowiekowi niezłomnemu, który zawsze wierny był Bogu, honorowi oraz Ojczyźnie! Niech jego miłość do Polski będzie przykładem dla współczesnych i przyszłych pokoleń obywateli Rzeczypospolitej – apelował minister Kasprzyk.

W uznaniu zasług na rzecz kultywowania tradycji niepodległościowych medalami „Pro Patria” szef UdSKiOR uhonorował działaczy z Beskidzkiego Stowarzyszenia Maczkowców oraz Stołecznego Środowiska 1. Polskiej Dywizji Pancernej. Wyjątkowe odznaczenia z jego rąk odebrali: Tomasz Marek Kostka, Wojciech Łuszkiewicz oraz Sylwester Foltyn.

Następnie na znak pamięci o gen. broni Stanisławie Maczku i jego podkomendnych, którzy zapisali jedną z najwspanialszych kart w dziejach polskiego oręża, przed obeliskiem z tablicą pamiątkową uroczyście złożone zostały kwiaty. Tą ceremonią zakończyły się obchody 130. rocznicy urodzin generała Maczka.

--

Stanisław Maczek urodził się 31 marca 1892 r. w Szczercu pod Lwowem. W latach 1910-14 studiował filologię na Uniwersytecie Lwowskim. Podczas I wojny światowej walczył m.in. na froncie rosyjskim w Karpatach i froncie włoskim w Alpach. Maczek początkowo dowodził batalionem krośnieńskim przeznaczonym do odsieczy oblężonego Lwowa. Po wybuchu wojny polsko-bolszewickiej odtworzył swój batalion szturmowy i walczył z nim podczas obrony Lwowa.

W 1938 r. otrzymał dowództwo 10. Brygady Kawalerii, pierwszej polskiej jednostki zmotoryzowanej stanowiącej zalążek sił pancernych. Podczas Wojny Obronnej 1939 r. dowodzona przez Maczka jednostka zadała ciężkie straty niemieckiemu XXIII Korpusowi Pancernemu. Po wkroczeniu Armii Czerwonej Maczek został zmuszony wraz z jednostką do przekroczenia granicy Węgier, gdzie został internowany.

Po kapitulacji Francji Maczek ukrywał się w Marsylii, a następnie przedostał się do Wielkiej Brytanii, gdzie dołączył do organizowanych tam Polskich Sił Zbrojnych. Powierzono mu dowództwo nad 1. Dywizją Pancerną, która przeszła szlak bojowy przez Francję, Belgię, Holandię i Niemcy. W 1944 r. brała udział w inwazji sił alianckich w Normandii. Odegrała znaczącą rolę w bitwie pod Falaise, zamykając okrążenie wokół niemieckich 7. Armii i 5. Armii Pancernej w tzw. „kotle”. Uczestniczyła także w wyzwalaniu Bredy oraz w zdobyciu niemieckiego portu w Wilhelmshaven.

Po wojnie Maczek osiadł na stałe w Szkocji, a ponieważ nie przysługiwała mu emerytura, pracował m.in. jako barman. W 1946 r. pozbawiony został obywatelstwa polskiego, które zostało mu przywrócone w 1971 r. W 1990 r. otrzymał awans do stopnia generała broni, a w 1992 r. został kawalerem orderu Orła Białego. Na wniosek mieszkańców Bredy nadano mu honorowe obywatelstwo Holandii. Stanisław Maczek zmarł 11 grudnia 1994 r. w Edynburgu w wieku 102 lat. Zgodnie z Jego ostatnią wolą, spoczął na polskim cmentarzu wojennym w Bredzie, pośród swoich żołnierzy.