Aliancka obrona Tobruku w 1941 r. była najsłynniejszym epizodem II wojny światowej w Afryce Północnej. O znaczeniu walk prowadzonych na tym zapomnianym froncie i zawiązanego w tym czasie sojuszu polsko-australijsko-brytyjskiego przypomina plenerowa wystawa „Tobruk. Walki w Afryce Północnej 1940-42”, uroczyście otwarta 23 listopada br. w warszawskich Łazienkach Królewskich.

 

Ekspozycja, przygotowana przez dyrektora Muzeum Łazienki Królewskie prof. Zbigniewa Wawra, opowiada o zapomnianym froncie II wojny światowej. Jest to historia męstwa i bohaterstwa walczących tam żołnierzy. To właśnie w walkach o pustynną twierdzę w Libii zawiązało się braterstwo polsko-australijsko-brytyjskie, które przetrwało do naszych czasów.

 

W wernisażu udział wzięli szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk, ambasador Australii w Polsce Lloyd Brodrick oraz prof. Zbigniew Wawer. W okolicznościowym wystąpieniu szef UdSKiOR przypomniał, że do zwycięstwa sił alianckich w walkach w Afryce Północnej w znacznym stopniu przyczynili się polscy żołnierze z Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich:

 

Tą wystawą przywracamy do krwioobiegu pamięci narodowej i międzynarodowej jedną z najważniejszych kampanii II wojny światowej: walki w Afryce Północnej, a w szczególności bitwę o Tobruk. To opowieść o heroizmie, braterstwie broni, walce dobra ze złem i o zwycięstwie, do którego tak walnie przyczynili się żołnierze Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich. Miejsce, w którym wystawa jest prezentowana, jest odwiedzane przez setki, jeśli nie tysiące turystów przybywających do Warszawy, również spoza granic Polski. To niezwykle cieszy – powiedział minister Kasprzyk, zapowiadając inne wydarzenia organizowane w Warszawie z okazji zbliżającej się 80. rocznicy bitwy o Tobruk:

 

W dzisiejszych czasach mogą przemówić do nas już tylko archiwalia, zdjęcia i wspomnienia, bowiem nie ma już wsród nas, niestety, żyjących żołnierzy, którzy walczyli o Tobruk. Pozostaje jednak pamięć o nich, ich walce, trudzie i zwycięstwie. Wystawa ta zapoczątkowuje cykl wydarzeń, które przypomną o 80. rocznicy tej zwycięskiej bitwy. Tym bardziej dziękuję prof. Zbigniewowi Wawrowi, że właśnie w ten sposób rozpoczął proces przywracania tych ważnych wydarzeń w narodowej pamięci. Za kilkanaście dni spotkamy się z rodzinami żołnierzy Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich przy Grobie Nieznanego Żołnierza, aby oddać hołd tym, którzy 80 lat temu podjęli walkę o wolną Europę. Zwieńczeniem tej serii wydarzeń wokół rocznicy bitwy o Tobruk będzie album, który ukaże się w przyszłym roku przy wsparciu m.in. kierowanego przeze mnie Urzędu – zakończył szef UdSKiOR.


--

Bitwa o Tobruk miała miejsce między 10 kwietnia a 27 listopada 1941 r. W walkach starły się wojska koalicji faszystowskiej i broniące twierdzy siły alianckie, wśród których była polska Samodzielna Brygada Strzelców Karpackich. Udana obrona miasta była ważnym sukcesem aliantów w tym rejonie i przeszła do historii II wojny światowej. W bitwie poległo ponad trzy tysiące żołnierzy alianckich oraz blisko osiem tysięcy żołnierzy niemieckich i włoskich.

 

Wystawa ukazuje historię tej kilkumiesięcznej kampanii, a ilustrują ją unikatowe fotografie z czasów wojny. Ekspozycja powstała we współpracy z Ambasadą Australii w Polsce oraz zagranicznymi archiwami.

 

Wystawa prezentowana będzie w Galerii Plenerowej Łazienek Królewskich przy Al. Ujazdowskich w Warszawie do 31 stycznia 2022 r.

 

nr 2 (398) 2024 luty

 

202402