Ustawy
•Ustawa z dnia 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin
•Ustawa z dnia 16 października 1992 r. o orderach i odznaczeniach
•Ustawa z dnia 17 października 2003 r. o ustanowieniu Krzyża Zesłańców Sybiru
Rozporządzenia
- Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 24 lipca 2014 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania, sposobu wykonywania zadań i organizacji Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych
- Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 29 sierpnia 1996 r. w sprawie trybu wypłacania świadczenia pieniężnego przysługującego osobom deportowanym do pracy przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszę i Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich.
- Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie trybu wydawania i anulowania legitymacji osoby represjonowanej, dokumentów wymaganych do jej wydania oraz wzoru legitymacji osoby represjonowanej
- Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie miejsc odosobnienia, w których były osadzone osoby narodowości polskiej lub obywatele polscy innych narodowości
- Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju w sprawie rodzajów dokumentów poświadczających uprawnienia kombatantów oraz innych osób uprawnionych do korzystania z ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego
- Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie nadawania Krzyża Zesłańców Sybiru
- Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie legitymacji członka Korpusu Weteranów Walk o Niepodległość Rzeczypospolitej Polskiej
- Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie przyznawania dodatku kombatanckiego oraz emerytury i renty przyznawanych w drodze wyjątku
- Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie przyznawania kombatantom i innym osobom uprawnionym świadczenia w wysokości dodatku kombatanckiego, dodatku kompensacyjnego oraz ryczałtu energetycznego
- Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie organizacji i trybu pracy wojewódzkich rad kombatanckich
- Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie wojewódzkich rad konsultacyjnych do spraw działaczy opozycji antykomunistycznej oraz osób represjonowanych z powodów politycznych
- Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie odznaki honorowej i legitymacji dla działaczy opozycji antykomunistycznej lub osób represjonowanych z powodów politycznych
- Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 maja 2019 r. w sprawie określenia organów emerytalno-rentowych właściwych do przyznawania i wypłacania świadczenia pieniężnego, dodatku kompensacyjnego i ryczałtu energetycznego przysługującego żołnierzom zastępczej służby wojskowej przymusowo zatrudnianym w kopalniach węgla, kamieniołomach, zakładach rud uranu i batalionach budowlanych
Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych został utworzony w 1991 roku na podstawie Ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego. Jego najważniejszymi zadaniami są:
- zapewnianie kombatantom i działaczom antykomunistycznej opozycji, a także ofiarom represji reżimów totalitarnych należnego szacunku i honoru oraz pomocy i szczególnej opieki,
- przyznawanie uprawnień ustawowych,
- upowszechnianie tradycji walk o suwerenność i niepodległość Polski.
Na naszych stronach znajdą Państwo m.in. informacje na temat uprawnień, z jakich korzystają kombatanci oraz osoby represjonowane. Wyjaśniamy procedurę ubiegania się o świadczenia lub dotacje oraz wskazujemy, jak skompletować niezbędne dokumenty. Zamieszczamy wzory formularzy i teksty przydatnych aktów prawnych. Zachęcamy również do lektury naszego biuletynu „Kombatant”.
Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych jest centralnym urzędem administracji rządowej w Polsce, którego zadaniem jest podejmowanie działań zapewnianiających uczestnikom walk o niepodległość Polski oraz ofiarom represji wojennych i okresu powojennego niezbędnej pomocy i opieki oraz należnego im szacunku i pamięci. Wśród szczegółowych zadań Urzędu znajduje się m.in. podejmowanie inicjatyw związanych z kultywowaniem i upowszechnianiem tradycji walk o niepodległość i suwerenność Rzeczypospolitej Polskiej oraz pamięci o ofiarach wojny i okresu powojennego. Urząd wydaje również decyzje o przyznaniu uprawnień i świadczeń przysługujących kombatantom, działaczom antykomunistycznej opozycji oraz ofiarom represji reżimów totalitarnych, a także pozostałym po nich wdowom i wdowcom.
Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych został utworzony na podstawie przepisów ustawy z 24 stycznia 1991 roku o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego. Do podstawowych aktów prawnych, które wyznaczają zadania realizowane przez Urząd należą także: ustawa z 31 maja 1996 roku o świadczeniu pieniężnym przysługującym osobom deportowanym do pracy przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszę i Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich; ustawa z 7 maja 2009 roku o zadośćuczynieniu rodzinom ofiar zbiorowych wystąpień wolnościowych w latach 1956–1989 oraz ustawa z 20 marca 2015 roku o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych.
Początkowo UdSKiOR podlegał Prezesowi Rady Ministrów, a od 1997 ministrowi właściwemu do spraw zabezpieczenia społecznego. Urzędem zarządzał Kierownik, powoływany i odwoływany przez Prezesa Rady Ministrów. Kierownikowi UdSKiOR przysługiwała ranga sekretarza stanu, a jego zastępcy – podsekretarza stanu. Po zmianach z maja 2014 r. w miejsce Kierownika powoływany jest Szef UdSKiOR.
Kierownicy Urzędu i pełniący obowiązki kierowników:
- Zbigniew Zieliński w latach 1991-1992,
- Janusz Odziemkowski w latach 1992-1994,
- Adam Dobroński w latach 1994-1997,
- Jacek Taylor w latach 1997-2001,
- Jerzy Woźniak w 2001 roku (zmarł 12 kwietnia 2012 roku),
- Jan Turski w latach 2001-2006 (zmarł 5 maja 2016 roku),
- Paweł Wypych w 2006 (zginął 10 kwietnia 2010 roku w katastrofie rządowego samolotu w Smoleńsku),
- Janusz Krupski w latach 2006-2010 (zginął 10 kwietnia 2010 roku w katastrofie rządowego samolotu w Smoleńsku),
- Jan Stanisław Ciechanowski w latach 2010-2014.
Szefowie Urzędu i pełniący obowiązki szefów:
- Jan Stanisław Ciechanowski w latach 2014-2016,
- Jan Józef Kasprzyk w latach 2016-2024.
- Lech Parell od 2024.
Punkt informacyjny
Pokój N041
Wejście od ul. Żurawiej 3/5
Czynny w dniach: poniedziałek w godz. 8.00 - 18.00, wtorek – piątek w godz. 8.15 – 16.15.
(przerwa w godz. 13.00 – 13.30).
tel. 22 276 77 77
e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Gabinet Szefa Urzędu
Dyrektor - wakat
Kierujący Gabinetem Szefa Urzędu - Jan Sobolewski
tel. 22 276 77 01
e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Gabinet Szefa Urzędu zapewnia obsługę działań wykonywanych bezpośrednio przez Szefa Urzędu i utrzymuje kontakty z mediami w celu zapewnienia rzetelnej informacji o działalności Urzędu. Współpracuje z krajowymi i zagranicznymi stowarzyszeniami zrzeszającymi kombatantów i ofiary represji, fundacjami i organizacjami społecznymi współdziałającymi z ruchem kombatanckim. Prowadzi analizy problemowe na tematy związane z prawem kombatanckim oraz opracowuje wnioski o przyjęcie przez Szefa Urzędu patronatu honorowego lub wstąpienie Szefa Urzędu do komitetu honorowego, związane z realizacją zadań upamiętniających tradycje walk o niepodległość państwa polskiego.
Dyrektor Generalny
Andrzej Bida
tel. 22 270 72 08
fax 22 227 04 65
e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Biuro Dyrektora Generalnego
Dyrektor Tomasz Lis
tel. 22 270 72 08
fax 22 227 04 65
e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Główny księgowy Helena Zieniuk
tel. 22 336 77 88
e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Biuro Dyrektora Generalnego współpracuje z parlamentem, Kancelariami Prezydenta RP i Prezesa Rady Ministrów, ministerstwami i urzędami centralnymi, przygotowując i opiniując projekty zmian w prawie kombatanckim. Zajmuje się obsługą prawną Urzędu, a jego pracownicy reprezentują Urząd w postępowaniach przed sądami powszechnymi. Biuro sprawuje również obsługę kadrową i szkoleniową pracowników Urzędu oraz prowadzi ich sprawy socjalne.
W kompetencjach Biura znajduje się ponadto wydawanie legitymacji potwierdzających posiadanie uprawnień kombatanckich, uprawnień przysługujących wdowom i wdowcom po kombatantach lub ofiarach represji, legitymacji dla członków Korpusu Weteranów Walk o Niepodległość Rzeczypospolitej Polskiej, legitymacji dla działaczy opozycji antykomunistycznej oraz osób represjonowanych z powodów politycznych, legitymacji dla osób deportowanych do pracy przymusowej lub osadzonych w obozach pracy przez III Rzeszę lub ZSRR, zaświadczeń dla żołnierzy-górników potwierdzających prawo do bezpłatnych leków oraz przywileje w zakresie opieki zdrowotnej.
W ramach Biura działa także archiwum zakładowe.
Departament Współpracy ze Stowarzyszeniami i Ewidencji
Dyrektor Katarzyna Kwiatkowska
tel. 22 276 77 97
e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Departament Współpracy ze Stowarzyszeniami i Ewidencji prowadzi sprawy o przyznanie uprawnień przysługujących kombatantom, w tym weteranom wojennym, a także ofiarom represji oraz wdowom i wdowcom po nich pozostałym – na podstawie przepisów ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego. Departament realizuje również ustawę z 20 marca 2015 r. o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych poprzez wydawanie decyzji w sprawach o potwierdzenie statusu działacza opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowanej z powodów politycznych. Do zadań Departamentu należy także rozpatrywanie spraw o przyznanie uprawnień określonych w ustawie z dnia 31 maja 1996 r. o osobach deportowanych do pracy przymusowej oraz osadzonych w obozach pracy przez III Rzeszę i ZSRR, potwierdzanie okresów świadczenia pracy po 1956 r. na rzecz organizacji politycznych i związków zawodowych, nielegalnych w rozumieniu przepisów obowiązujących do kwietnia 1989 r., niewykonywania pracy przed dniem 31 lipca 1990 r. na skutek represji politycznych oraz okresu pozbawienia możliwości wykonywania zawodu przed dniem 31 lipca 1990 r. na skutek represji politycznych – na podstawie dyspozycji art. 117, ust. 4 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Od dnia 21 września 2020 r. Departament rozpoznaje również wnioski o przyznanie świadczenia pieniężnego przysługującego Sybirakom, na podstawie ustawy z dnia 14 sierpnia 2020 r. o świadczeniu pieniężnym przysługującym osobom zesłanym lub deportowanym przez władze Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich. Departament zajmuje się także rozpatrywaniem wniosków o przyznane świadczenia pieniężnego dla działaczy opozycji antykomunistycznej i osób represjonowanych z powodów politycznych.
Niezwykle ważnym obszarem działalności Departamentu Współpracy ze Stowarzyszeniami i Ewidencji są zadania związane udzielaniem pomocy pieniężnej osobom uprawnionym: kombatantom oraz ofiarom represji, osobom deportowanym do pracy przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszę i Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich, żołnierzom zastępczej służby wojskowej przymusowo zatrudnianym w kopalniach węgla, kamieniołomach, zakładach rud uranu i batalionach budowlanych oraz cywilnym niewidomym ofiarom działań wojennych, a także wsparcia w korzystaniu z przysługujących Im uprawnień w zakresie pomocy socjalnej oraz opieki zdrowotnej.
W ramach Departamentu działa także Punkt Informacyjny Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych.
Poza zadaniami wynikającymi wprost z ustaw, Departament przygotowuje i realizuje programy dedykowane poszczególnym grupom osób uprawnionych, pozwalające na udzielanie celowego wsparcia finansowego w szczególności na pokrycie kosztów zakupu aparatów słuchowych, czy pobytu w sanatorium.
Departament Uroczystości
Dyrektor płk Artur Frączek
tel. 22 276 77 24
fax 22 227 04 61
e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Zastępca Dyrektora płk Mariusz Tomalski
tel. 22 276 77 36
e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Departament Uroczystości organizuje i współorganizuje uroczystości rocznicowe oraz kombatanckie w kraju i za granicą, prowadzi i koordynuje realizację innych przedsięwzięć związanych z kultywowaniem tradycji walk o niepodległość Rzeczypospolitej oraz pamięci ofiar wojny i okresu powojennego. Współpracuje z zagranicznymi i międzynarodowymi organizacjami kombatanckimi oraz urzędami administracji publicznej zajmującymi się sprawami polskich kombatantów i ofiar represji poza granicami kraju. Sporządza roczne plany uroczystości organizowanych lub współorganizowanych przez Urząd. Ponadto opiniuje i sporządza wnioski o nadanie przez Prezydenta RP orderów i odznaczeń osobom szczególnie zasłużonym w walkach o suwerenność i niepodległość Rzeczypospolitej Polskiej, a także opiniuje wnioski o mianowanie na pierwszy i kolejne stopnie oficerskie. Przygotowuje i przedkłada Ministrowi Obrony Narodowej projekty postanowień Prezydenta RP oraz decyzji personalnych Ministra Obrony Narodowej w sprawach mianowania kombatantów na pierwszy i kolejne stopnie oficerskie (przedstawianych na podstawie ustawy z dnia 24 lipca 1999 r. o szczególnych zasadach, warunkach i trybie mianowania na wyższe stopnie wojskowe żołnierzy uczestniczących w walkach o wolność i niepodległość Polski podczas II wojny światowej i w okresie powojennym – Dz.U. z 1999 r. Nr 72, poz. 804 z późn. zm.).Opiniuje wnioski o mianowanie na wyższe stopnie wojskowe osób przedstawianych na podstawie art. 140 ust. 6 p. 1, 2 i 4 ustawy z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny (Dz. U. z 23 marca 2022 r. poz. 655 z późn. zm.) , przedkładane do Urzędu przez dyrektora departamentu Ministerstwa Obrony Narodowej właściwego do spraw kadr. Realizuje również postanowienia zawarte w ustawie z dnia 17 października 2003 r. o ustanowieniu Krzyża Zesłańców Sybiru (Dz. U. z 2003 r. Nr 225, poz. 2230). Weryfikuje wnioski o przyznanie wyróżnień honorowych nadawanych przez Szefa Urzędu.
Rada do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych jest organem opiniodawczo-doradczym działającym przy Szefie Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych.
Członków Rady powołuje Szef Urzędu spośród kombatantów oraz osób represjonowanych, troszcząc się przy tym o należytą reprezentację poszczególnych środowisk. Składa się ona z 12 do 15 członków. Członkowie Rady pełnią swoje funkcje społecznie, spośród swego grona wybierają przewodniczącego, zastępców oraz sekretarza. Rada może powoływać zespoły i komisje problemowe, mające ułatwić realizację jej funkcji.
Do zadań Rady należy opiniowanie podejmowanych przez Urząd inicjatyw legislacyjnych, a także zgłaszanie wniosków bądź postulatów w sprawach istotnych dla kombatantów i osób represjonowanych. Rada może występować z apelami i postulatami do społeczeństwa, środowiska kombatanckiego, jak również do władz państwowych i samorządowych.
Rada wyraża swe opinie poprzez uchwały. Przyjmowane są one zwykłą większością głosów przy obecności przynajmniej połowy członków. Wyjątkiem są zagadnienia związane z apelami i postulatami do środowisk kombatanckich, władz państwowych i samorządowych – w takich wypadkach wymagana jest jednomyślność członków Rady.
Kordian
Szef Urzędu informuje członków Rady na najbliższym jej posiedzeniu o przyjęciu bądź odrzuceniu opinii i postulatów zawartych w podjętych uchwałach. Posiedzenia Rady zwoływane są w miarę potrzeby, nie rzadziej jednak niż raz na kwartał. Uczestniczy w nich Szef Urzędu lub osoba przez niego wyznaczona. Ponadto w posiedzeniach mogą uczestniczyć zastępcy desygnowani przez członków Rady, jak również eksperci i obserwatorzy zapraszani przez Szefa Urzędu. W okresach między posiedzeniami Rady jej regulaminowe funkcje pełni Prezydium Rady w składzie: przewodniczący, zastępcy przewodniczącego i sekretarz. Decyzje powyższego gremium zapadają jednomyślnie, a następnie przedstawiane są do akceptacji Rady na jej najbliższym posiedzeniu plenarnym.
----
W trakcie obrad Rady 9.10.2024 r. wyłoniono Prezydium Rady, składające się z przewodniczącego, trzech zastępców oraz sekretarza Rady.
Obecnych na posiedzeniu było 11 członków Rady. Przy wyborze przewodniczącego zgłoszono kandydaturę jednej osoby. Był to Kordian Borejko.
Pan Janusz Maksymowicz zgłosił dodatkowo kandydaturę Janusza Komorowskiego, który odmówił. Zgłoszony przez Czesława Lewandowskiego na przewodniczącego Rady Stanisław Zalewski również odmówił.
W głosowaniu jawnym oddano 10 glosów ZA i 1 głos Wstrzymujący. Kordian Borejko zdobył 10 głosów i tym samym został Przewodniczącym Rady.
Następnie w trybie tajnym, odbyły się wybory trzech wiceprzewodniczących Rady. Członkowie Rady zgłosili 3 kandydatury: Janusza Komorowskiego, Janusza Maksymowicza, Jerzego Pruszyńskiego.
Wszyscy zgłoszeni wyrazili swoją zgodę na kandydowanie. Oddano 11 ważnych głosów. Wiceprzewodniczącymi Rady zostali: Janusz Komorowski (zdobył 11 głosów), Janusz Maksymowicz (zdobył 9 głosów) oraz Jerzy Pruszyński (zdobył 8 głosów).
Następnie odbyły się wybory Sekretarza Rady. Do tej funkcji zgłoszono jedną kandydaturę - Bogdana Bartnikowskiego. W tej sytuacji przeprowadzono wybór w sposób jawny. Bogdan Bartnikowski uzyskał w nim 9 głosów.
Nowy przewodniczący, Kordian Borejko podziękował wszystkim członkom za zaufanie, jednocześnie pogratulował wyboru pozostałym członkom Rady. Zapewnił o pomocy dla stowarzyszeń oraz o czynnej współpracy z Szefem Urzędu, jego Z-cą oraz z całym Urzędem do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych.
Skład Rady do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych
 |
PRZEWODNICZĄCY RADY
Kordian Borejko - Prezes Zarządu Głównego Związku Sybiraków. W 1940 r. jako dziecko został zesłany wraz z rodziną z Wilna do Kazachstanu, skąd powrócił do Polski w 1946 roku. Od wielu lat kieruje Związkiem Sybiraków, jedną z największych kresowych organizacji w naszym kraju. |
 |
ZESTĘPCA PRZEWODNICZĄCEGO RADY
kpt. Janusz Komorowski - Prezes Zarządu Głównego Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej. W czasie wojny należał do Zawiszaków Szarych Szeregów, brał udział w działaniach powstańczych na Ochocie. |
 |
ZASTĘPCA PRZEWODNICZĄCEGO RADY
Janusz Maksymowicz - Prezes Stowarzyszenia Żołnierzy Wojskowego Korpusu Służby Bezpieczeństwa Armii Krajowej, wiceprezes Związku Powstańców Warszawskich. Był młodocianym żołnierzem Armii Krajowej, w czasie powstania warszawskiego brał udział w walkach na Starym Mieście i Śródmieściu. |
 |
ZASTĘPCA PRZEWODNICZĄCEGO RADY
ppłk Jerzy Pruszyński - Prezes Zarządu Głównego Związku Młodocianych Więźniów Politycznych lat 1944 – 1956 „Jaworzniacy”. Po II wojnie światowej działał w antykomunistycznej organizacji „Orlęta Warszawy”. Po aresztowaniu został skazany na 10 lat więzienia, z którego wyszedł w 1956 roku. |
 |
SEKRETARZ RADY
płk Bogdan Bartnikowski - Skarbnik Związku Powstańców Warszawskich. Był żołnierzem Armii Krajowej, w czasie powstania warszawskiego brał udział w walkach na Ochocie. Po ujęciu przez Niemców został uwięziony w obozie Auschwitz-Birkenau. |
 |
Anna Stupnicka-Bando - Prezes Polskiego Towarzystwa Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata. Jest weteranem Armii Krajowej i uczestniczką powstania warszawskiego na Żoliborzu. W czasie wojny była także zaangażowana w udzielanie pomocy Żydom. |
|
|
Andrzej Chendyński - Prezes Koła Polaków z Indii z lat 1942-48. W 1940 r. został z matką i braćmi wysiedlony ze Lwowa do Kazachstanu, a potem Uzbekistanu. Na zesłaniu stracił matkę i rodzeństwo. Po ewakuacji ze Związku Sowieckiego wraz z innymi dziećmi został przewieziony do Indii do polskiego ośrodka w Valiwade koło Kolhapur. Do Polski wrócił dopiero w 1948 roku. |
 |
Andrzej Gładkowski - Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej. Działał w Szarych Szeregach, brał udział w powstaniu warszawskim w rejonie Starego i Nowego Miasta. Po powstaniu został uwięziony w obozie w Pruszkowie, następnie wywieziony na roboty przymusowe.
|
 |
płk Waldemar Kruszyński - Prezes Zarządu Obwodu Warszawa Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość Stowarzyszenia Społeczno - Kombatanckiego. Jest weteranem Armii Krajowej Okręgu Lubelskiego, a także działających na zachodnim Pomorzu poakowskich organizacji: Ruch Oporu AK oraz Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość. |
 |
płk dr inż. Czesław Lewandowski - Prezes Zarządu Głównego Związku Kombatantów Rzeczypospolitej Polskiej i Byłych Więźniów Politycznych. W czasie wojny działał w Szarych Szeregach na Żoliborzu, uczestniczył w powstaniu warszawskim. Po zatrzymaniu przez Niemców został uwięziony w obozie koncentracyjnym Stutthof. |
 |
mjr Jakub Nowakowski - Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej, Społeczny Komitet Opieki Nad Grobami Poległych Żołnierzy Batalionu „Zośka”. W czasie wojny członek młodzieżowej organizacji PET, potem Szarych Szeregów i Armii Krajowej. Walczył w powstaniu warszawskim na Żoliborzu. Po dostaniu się do niewoli przebywał w Stalagu w Altengrabow. |
 |
płk dr inż. Zbigniew Zaborowski - Prezes Ogólnopolskiego Związku Żołnierzy Batalionów Chłopskich. Służył w Batalionach Chłopskich na Lubelszczyźnie, uczestniczył m.in. w odbiciu więźniów z niemieckiego więzienia w Opolu Lubelskim.
|
 |
Stanisław Zalewski - Prezes Zarządu Głównego Polskiego Związku Byłych Więźniów Politycznych Hitlerowskich Więzień i Obozów Koncentracyjnych. W czasie wojny działał w podziemiu na warszawskiej Pradze. Po aresztowaniu przez Niemców był więziony na Pawiaku, potem w Auschwitz-Birkenu i Mauthausen-Gusen. |
 |
Józef Żelaśkiewicz - Związek Inwalidów Wojennych. Pełnił służbę w Szarych Szeregach i Armii Krajowej w powiecie miechowskim w Małopolsce. Po wojnie był więziony z przyczyn politycznych. Reprezentuje Związek Inwalidów Wojennych Rzeczypospolitej Polskiej, najstarszą polską organizację kombatancką.
|
Lech Parell
Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych
Lech Parell jest gdańszczaninem, społecznikiem, dziennikarzem i opozycjonistą w czasach PRL. Jako uczeń I LO w Gdańsku został członkiem szkolnej organizacji konspiracyjnej skupionej wokół pisma „Jedynka”. W drugiej połowie lat 80. związał się z Ruchem „Wolność i Pokój”. Brał udział w akcjach na rzecz prawa do sprzeciwu sumienia: prawa do odmowy służby wojskowej, a także przeciwko budowie elektrowni atomowej w Żarnowcu. W czasie strajków w 1988 roku był członkiem grup pomocy strajkowej. Za te działania był represjonowany przez władze.
W wolnej Polsce pracował przede wszystkim jako dziennikarz. Był m.in. pierwszym redaktorem naczelnym miesięcznika „30 Dni” a później zastępcą redaktora naczelnego oraz szefem działu opinii „Dziennika Bałtyckiego”. Od 2011 do 2016 był prezesem i redaktorem naczelnym publicznego Radia Gdańsk. W kolejnych latach był szefem Gdańskiego Centrum Multimedialnego, które wydaje miejski portal gdansk.pl. W tym czasie współorganizował obchody rocznicowe wybuchu II wojny światowej na Westerplatte i pod gmachem Poczty Polskiej w Gdańsku, a także obchody rocznicowe Sierpnia 1980, Grudnia 1970 oraz uroczystości upamiętniające Pawła Adamowicza, zamordowanego prezydenta Gdańska.
Aktywnie działa społecznie. Od 2003 do 2024 roku był prezesem Stowarzyszenia SUM, które organizuje w Gdańsku „Paradę Niepodległości”. Stanowi ona obywatelskie obchody Święta Niepodległości w dniu 11 listopada i gromadzi corocznie 20-30 tys. uczestników. Za te działania Stowarzyszenie zostało odznaczone przez Radę Miasta Gdańska Medalem ks. Mściwoja II.
W roku 2015 został członkiem Rady Kultury Gdańskiej oraz laureatem Nagrody Artystycznej Gdańskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuki w dziedzinie dziennikarstwa.
Za działalność opozycyjną w latach PRL odznaczony został Krzyżem Wolności i Solidarności a za dokonania na rzecz mediów w Polsce Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.
Prywatnie jest zapalonym żeglarzem.
Podkategorie
Strona 2 z 2
