Szef Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk podczas poniedziałkowej uroczystości wręczenia medali i dyplomów „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata” przypomniał, że po raz pierwszy odbywa się na Zamku Królewskim w Warszawie, który jest „symbolem polskiej państwowości”.

To tu w okresie II Rzeczypospolitej urzędował prezydent Polski i to miejsce stało się też na krótko symbolem zwycięstwa zła nad dobrem, bo płonąca wieża Zamku Królewskiego w Warszawie miała być żywym symbolem końca Rzeczypospolitej wielu kultur, narodów. Rzeczypospolitej, która była domem dla Żydów, Polaków i innych mniejszości, które ją tworzyły – mówił.

Zaznaczył zarazem, iż ratowanie przez Polaków skazanych na unicestwienie Żydów było „jedną z najpiękniejszych postaw, którą pokazujemy jako wzór świętości”. To przywoływane zdanie, że ten kto ratuje jedno życie, ratuje cały świat, można rozszerzyć. Ratowaliście świat wartości tworzących Rzeczpospolitą, wartości, w których jedną z najważniejszych rzeczy jest miłość do drugiego człowieka. Ten zamek, zniszczony w pierwszych dniach września 1939 r., stał się symbolem również triumfu. To, że na sali zamku zostaną wręczone medale tym, którzy stanęli po stronie drugiego człowieka to wyraz zwycięstwa dobra. Za to wam, drodzy sprawiedliwi i waszym rodzinom, serdecznie dziękujemy – powiedział.

W poniedziałek (15 stycznia br.) 10 medali „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata” odebrały rodziny Polaków, którzy podczas II wojny światowej ratowali Żydów od zagłady. Ceremonia wręczenia odznaczeń przyznawanych przez Instytut Yad Vashem odbyła się w Zamku Królewskim w Warszawie. Medalami odznaczeni pośmiertnie zostali: Wiktoria i Jan Ciurlikowie, Karolina Denkiewicz, Adam Rysiewicz, Helena i Aleksander Styś oraz ich dzieci Janina Gołębiowska, Leokadia Wojtkowska i Antoni Styś, Natalia Szczekało oraz jej synowie Ivan i Aleksander, Stanisław Wolski, Aleksandra i Kazimierz Woroszyłło, Marta Kielak, Franciszka Sętkowska, Maria i Adam Świąder.

Podczas uroczystości głos zabrała ambasador Izraela w Polsce Anna Azari oraz dyrektor Zamku Królewskiego w Warszawie prof. dr hab. Wojciech Fałkowski, który zwrócił uwagę, że poniedziałkowa uroczystość to dzień powrotu do „przeszłości, która żyje, zmusza nas do pamięci, myślenia i odpowiedzialności”. Zostały również odczytane listy m.in. od premiera Morawieckiego oraz marszałków Sejmu i Senatu.

Tytuł „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata” przyznawany jest od 1963 r. przez jerozolimski Instytut Yad Vashem osobom niosącym pomoc Żydom w czasie II wojny światowej. Z wnioskiem mogą występować ocaleni oraz ich krewni. Odznaczenie jest tytułem honorowym, a wyróżnieni mogą dodatkowo ubiegać się o przyznanie honorowego obywatelstwa Izraela.