W dniu 20 stycznia br. szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Kasprzyk wziął udział w dyskusji wokół książki Antoniego Anusza pt. ,,Pisma Polityczne”. Spotkanie odbyło się w Warszawie w Centrum Edukacyjnym IPN Przystanek Historia.

Moderatorem dyskusji był minister Jan Józef Kasprzyk, a jego partnerami w dyskusji byli: dr Andrzej Anusz (redaktor książki, stryjeczny prawnuk Antoniego Anusza) oraz Mirosław Lewandowski (recenzent).

Książka ta jest idealnym ukazaniem wspomnień Antoniego Anusza, ukazaniem lat jego młodości i znajomości z Józefem Piłsudskim. Dyskusja była owocna, wymieniano spostrzeżenia na temat książki o tamtych latach, o których pisał Antonii, spotkanie przyniosło wiele przemyśleń oraz innego spojrzenia  na zagadnienia omawiane na spotkaniu oraz relacje międzynarodowe zachodzące w tamtych czasach.

Szef Urzędu na wstępie podkreślił rolę bohatera tego wieczoru mówiąc o nim: –To postać, powiedzmy sobie szczerze i uczciwie, zapomniana. Należał do tego pokolenia, które zostało nazwane pokoleniem niepokornym. Jeden z najbliższych współpracowników Józefa Piłsudskiego w okresie walk o niepodległość, szczególnie tego okresu poprzedzającego I wojnę światową. Za działania na rzecz niepodległości zniósł katorgi, cierpienia.(...) Na szczęście był to płodny publicysta i dzięki temu możemy dziś zapoznać się z jego myślą, jego pragnieniami oraz jego pokolenia, a także myślą polityczną, która ma charakter ponadczasowy. – powiedział szef UdSKiOR.

W całej dyskusji niezwykle mocno przewijała się rola Antoniego Anusza w poznaniu relacji z Rosją, które do dziś są aktualne.

Minister odpowiedział również na podstawowe pytanie: Dlaczego powstała ta książka, jaki był cel?

– Tą książką chcemy przypomnieć postać Antoniego Anusza, jako postać historyczną, jako tego, który budował II Rzeczpospolitą wcześniej o nią walcząc. Prace Pana Antoniego mają charakter ponadczasowy. Poświęcone są m.in. Rosji, którą autor poznał dokładnie jako sybirak, Polak, zesłaniec, działacz PPS-u. Jego diagnoza nie odbiegała daleko od diagnozy Piłsudzkiego. Pisma Antoniego Anusza są reprintami tych prac, które w okresie międzywojennym zostały opublikowane. Nie są to dzieła Antoniego Anusza, które są przepisane i opatrzone współczesnym aparatem naukowym. Książka ta pozwala nam poznać i funkcjonować z pierwodrukiem tych tekstów. – powiedział minister.

Prawnuk Antoniego Anusza podkreślił również ważną kwestię zdjęcia okładkowego jako symbol łączenia życia cywilnego pradziadka z wojskowym. Jest to zdjęcie, na którym spotkali się fundamentaliści niepodległej RP.

--

Antoni Anusz (1884-1935) to polski polityk, bankowiec i publicysta, poseł na Sejm Ustawodawczy oraz I i II kadencji w latach 1919–1928. Zastępca członka Rady Obrony Państwa w 1920 r.Od 1903 członek PPS, od 1905 OB PPS, potem PPS – Frakcji Rewolucyjnej, działał w Kieleckiem, Lubelskiem, Warszawie i Petersburgu. W lutym 1906 delegat OKR PPS w Warszawie na VIII Zjazd Partii we Lwowie. W styczniu 1907 aresztowany przez władze rosyjskie i więziony przez 9 miesięcy w Lublinie, zwolniony za kaucją; 1908 ponownie aresztowany, w czerwcu tego roku skazany przez Warszawski Sąd Wojenny na 12 lat katorgi, więziony kolejno w Siedlcach, Lublinie, Moskwie i 5 lat w Aleksandrowsku na Syberii. Uwolniony po wybuchu rewolucji lutowej 1917, kierował wydziałem ochrony Komitetu Polskiego w Moskwie i wchodził do jego zarządu, w 1917 z ramienia PPS był członkiem tymczasowej Komisji Likwidacyjnej do Spraw Królestwa Polskiego. Po powrocie do kraju (1918) został sekretarzem ministra przemysłu i handlu; w czasie wojny polsko-bolszewickiej 1920 zastępcą członka, a następnie członkiem Rady Obrony Państwa i kierownikiem jej Biura Propagandy Wewnętrznej. Był członkiem PSL »Wyzwolenie« (członek Rady Naczelnej), od maja do września 1923 w PSL »Jedność Ludowa« (członek ZG i Skarbnik). W 1928 przeszedł do BBWR (przewodniczący grupy województwa warszawskiego). Od tego roku był wiceprezesem (wg innej wersji dyrektorem naczelnym) Państwowego Banku Rolnego w Warszawie. W 1929–1932 prezes Związku Strzeleckiego, współorganizator akcji wychowania obywatelskiego. Honorowy członek Związku Sybiraków.Autor kilku publikacji, m.in. Niepodległość Polski w programie PPS (Warszawa, 1918), Ziarno i plewy w ruchu robotniczym (Warszawa, 1921), Polska to wielka rzecz (Warszawa, 1925), O Wincentym Witosie (Warszawa, 1925), Podstawy wychowania obywatelskiego w Związku Strzeleckim (Warszawa, 1930) i wielu prac hagiograficznych o J. Piłsudskim, m.in. Rola Józefa Piłsudskiego w życiu narodu i państwa (Warszawa, 1927).