Pamiętamy o szesnastu przywódcach Polskiego Państwa Podziemnego, podstępnie uprowadzonych 80 lat temu przez NKWD w czasie zaaranżowanego wcześniej spotkania. W rocznicę tamtych wydarzeń w Pruszkowie odbyły się dziś uroczystości, organizowane przez prezydenta miasta, Światowy Związek Żołnierzy AK – Koło nr 6 w Pruszkowie oraz Muzeum Dulag 121. Udział wziął w nich także Zastępca Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, minister Michał Syska. Główna część tegorocznych obchodów miała miejsce pod Pomnikiem Szesnastu, mieszczącym się obok willi, z której porwani zostali przywódcy Państwa Podziemnego.
W okolicznościowych przemówieniach organizatorzy przypomnieli o tragicznej sytuacji, w jakiej znalazła się w tamtym czasie Polska, a także o bohaterstwie polskiego podziemia, które przez zdradziecką akcję NKWD pozbawione zostało swoich przywódców.
W trakcie uroczystości głos zabrał również Zastępca Szefa Urzędu, minister Michał Syska, który oddał hołd ofiarom reżimu stalinowskiego:
Przywódcy Polskiego Państwa Podziemnego stali się ofiarami nowego ładu, który podzielił Europę i świat na pół. Oddajemy dziś hołd osobom, które były symbolami niepodległości i ciągłości państwa polskiego, które za swoją działalność i walkę o wolność Polski poddawane były brutalnym represjom, a wielu z nich straciło w tej walce życie.
Zwrócił również uwagę na to, że aby Polska mogła być państwem niepodległym, nie może liczyć wyłącznie na sojusze, ale musi być państwem silnym. Silnym nie tylko militarnie i gospodarczo, ale również na płaszczyźnie społeczeństwa obywatelskiego i wspólnot lokalnych.
Po przemówieniach nastąpiła ceremonia przyznania odznaczeń. Decyzją Szefa Urzędu, za zasługi w kultywowaniu pamięci o bohaterach polskiego podziemia niepodległościowego, przyznano medal Pro Bono Poloniae Panu Robertowi Falkowskiemu – Prezesowi Światowego Związku Żołnierzy AK Koła Nr 6 w Pruszkowie oraz medale Pro Patria Panu Piotrowi Bąkowi – Prezydentowi Miasta Pruszkowa i Panu Michałowi Landowskiemu – Wiceprezydentowi Miasta Pruszkowa, Wiceprezesowi ŚZŻAK Koła Nr 6 w Pruszkowie.
Po nadaniu odznaczeń minister Syska oraz przedstawiciele władz samorządowych i szkół złożyli kwiaty przed Pomnikiem Szesnastu.
------------------
80 lat temu w Pruszkowie funkcjonariusze NKWD podstępem aresztowali przywódców Polskiego Państwa Podziemnego, po czym wywieźli ich specjalnym samolotem do Moskwy i osadzili w więzieniu na Łubiance. Sowieccy przedstawiciele, zapraszając ich wcześniej na rozmowy, zagwarantowali im całkowite bezpieczeństwo. Przed marionetkowym sądem, pod absurdalnymi zarzutami, stanęli najbardziej zasłużeni działacze polskiego ruchu oporu, a pokazowy proces stał się jednym z wielu przykładów sowieckiej zdrady i bezprawia.
Wśród aresztowanych znaleźli się delegat rządu i wicepremier na kraj Jan Stanisław Jankowski, ostatni Komendant Główny AK, pełniący w tym czasie funkcję Komendanta Głównego organizacji „NIE” gen. Leopold Okulicki, przewodniczący Rady Jedności Narodowej Kazimierz Pużak (przedstawiciel PPS „Wolność, Równość, Niepodległość”) oraz pełniący funkcję tłumacza Józef Stemler-Dąbski, jednocześnie wiceminister Departamentu Informacji Delegatury RP na Kraj, Antoni Pajdak (PPS-WRN), Stanisław Jasiukowicz, Kazimierz Kobylański, Zbigniew Stypułkowski i Aleksander Zwierzyński ze Stronnictwa Narodowego, Józef Chaciński i Franciszek Urbański ze Stronnictwa Pracy, Adam Bień, Kazimierz Bagiński i Stanisław Mierzwa ze Stronnictwa Ludowego oraz Eugeniusz Czarnowski i Stanisław Michałowski ze Zjednoczenia Demokratycznego. Wszyscy byli sądzeni w Moskwie w tzw. procesie szesnastu.
fot. Jakub Pietrzak / UdSKiOR
Zdjęcia pełnej jakości: https://www.flickr.com/photos/kombatanci/albums
