22 stycznia br. w Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi odbyła się współorganizowana przez UdSKiOR Ogólnopolska Konferencja na temat zakończenia niemieckiej okupacji na ziemiach polskich włączonych do III Rzeszy (1945 r.). W wydarzeniu wziął udział Zastępca Szefa Urzędu minister Michał Syska.
Celem konferencji było przedstawienie i popularyzacja wiedzy o przebiegu wydarzeń rozgrywających się w pierwszych miesiącach 1945 r. na obszarach Polski, które w sposób szczególny doświadczyły okupacji: Pomorza, Kujaw, Wielkopolski, Śląska oraz Łodzi i regionu łódzkiego. Do Rzeszy wcielono bezpośrednio województwa pomorskie, śląskie, poznańskie, łódzkie z Łodzią (przemianowaną później na Litzmannstadt), Suwalszczyznę, północną i zachodnią część Mazowsza oraz zachodnie części województw krakowskiego i kieleckiego. Z pozostałych terenów okupowanych Niemcy utworzyli Generalne Gubernatorstwo. Dla Polaków mieszkających na okupowanych terenach wiązało się z tragicznymi konsekwencjami. Polityka niemiecka wobec podbitej ludności naznaczona była wyjątkowym okrucieństwem. Jej celem była germanizacja zajętych terenów, co oznaczało kulturową oraz fizyczną eksterminację polskiej ludności. Efektem niewyobrażalnego terroru były aresztowania oraz masowe wysiedlenia i mordy.
W trakcie wydarzenia szczególną uwagę poświęcono problematyce likwidacji placówek nazistowskiego aparatu terroru. Omówiono m.in. sposoby likwidacji miejsc kaźni Polaków na Pomorzu, obozu koncentracyjnego Stutthof w pobliżu Gdańska oraz Fortu VII w Poznaniu.
Podczas spotkania głos zabrał minister Michał Syska, który nie krył zadowolenia, że Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych jest współorganizatorem konferencji i będzie współorganizował inne ważne wydarzenia związane m. in. z 80. rocznicą zakończenia II wojny światowej.
- Refleksja o przeszłości jest nam potrzebna dlatego, że 80 lat od zakończenia II wojny światowej coraz mniej jest wśród nas żywych świadków tamtych wydarzeń. To oczywiście wpływa na sztafetę pamięci. Pojawiają się nowe wyzwania dotyczące tego, jak podtrzymywać pamięć o tamtych wydarzeniach. Podtrzymywanie pamięci jest naszym zobowiązaniem wobec ofiar – podkreślił minister Syska.
---
Więzienie na Radogoszczu, zlokalizowane na przedmieściach Łodzi, funkcjonowało od 1 lipca 1940 roku w byłej fabryce włókienniczej Samuela Abbego (obecnie u zbiegu ulic Sowińskiego i Zgierskiej). Niemcy, po wkroczeniu do Łodzi 8 września 1939 roku, zaadaptowali ten teren do własnych potrzeb. Więzienie na Radogoszczu, nazywane także obozem więziennym, było w czasach okupacji największym łódzkim więzieniem (w 1940 roku posiadało nawet swoją filię-podobóz – w gospodarstwie Konów; obecnie dzielnica Widzew). Przeszło przez nie łącznie ok. 40 tys. osób w zdecydowanej większości mężczyzn. Wielu z przetrzymywanych okupanci wysłali do innych więzień w regionie łódzkim, obozów pracy karnej oraz obozów koncentracyjnych, głównie do Dachau, Gross-Rosen i Mauthausen-Gusen.
