W poniedziałek, 27 maja 2019 r. w Teatrze Królewskim w warszawskich „Łazienkach” odbyła się ceremonia wręczenia medali i dyplomów honorowych „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”, współorganizowana przez Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, Ambasadę Izraela w Polsce oraz Muzeum Łazienki Królewskie. Podczas uroczystości odznaczonych zostało kolejnych 23 Polaków, którzy w czasie II wojny światowej ratowali Żydów z Holokaustu, narażając życie własne i swoich rodzin.

 

Są chwile, dla których warto żyć. Są chwile, w których poczucie dumy, że się jest Polakiem, jest przeogromne. Taką chwilą jest też dzisiejsza uroczystość – powiedział Szef UdSKiOR Jan Józef Kasprzyk. – To jest moment, w którym odczuwa się dumę z tego, że należy się do narodu, który podczas II wojny światowej zachował się, jak trzeba, który okazał swoje człowieczeństwo, który, nie licząc się z konsekwencjami, pomagał bliźnim skazanym w wyniku zbrodniczej polityki niemieckiej na zagładę – podkreślił.

 

W imieniu odznaczonych medale oraz dyplomy honorowe odebrali członkowie rodzin i bliscy. Na uroczystość przybyli również niektórzy krewni ocalonych osób, a także pani Stella Zylbersztajn, której życie uratowali Anna i Kazimierz Gałeccy oraz Józef Izdebski, zamieszkująca od 1979 roku w Izraelu. W uroczystości udział wzięli także m.in. ambasador Izraela w Polsce Anna Azari, Dyrektor Muzeum Łazienki Królewskie prof. nadzw. dr hab. Zbigniew Wawer, minister rolnictwa i rozwoju wsi Jan Krzysztof Ardanowski oraz Wicewojewoda Mazowiecki Sylwester Dąbrowski.

 

Medalami i dyplomami honorowymi „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata” odznaczeni zostali:
- Regina i Franciszek Blaszko za uratowanie Benjamina Katza,
- Helena i Stanisław Borowscy oraz Maria i Jan Burbutowscy za ratowanie rodziny Izaaka i Miriam Gruszniewskich,
- Anna i Józef Budyńscy oraz ich córka Krystyna Bryk za ukrywanie Manii Molly Bluhman i jej siostry Betty Bluhman,
- Anna i Kazimierz Gałeccy oraz Józef Izdebski za uratowanie Stelli Zylbersztajn (dziś Kochawa Tsur) i jej matki Gitly,
- Danuta i Friedrich Heckermann oraz Anieli Roland za ocalenie m.in. Maurycego Laibacha i jego syna Stefana,
- Matylda i Antoni Maliszewscy oraz ich córka Maria za uratowanie Fanii Warman,
- Janina i Jakub Krajewscy za uratowanie Barbary Tyl (Sury Bursztyn),
- Szczepan Marian Stankiewicz za uratowanie Marii Kirszenbaum-Trześniewskiej,
- Zofia Wysmulska oraz jej syn Józef za ocalenie m.in. Nachuma i Stefy Goldberg.

 

Po ceremonii Minister Kasprzyk otworzył w Królewskiej Galerii Rzeźby wystawę poświęconą mjr. Jerzemu Radwankowi (1919-2001), który w niemieckim obozie koncentracyjnym KL Auschwitz wraz z rtm. Witoldem Pileckim organizował ruch oporu. Za swą bohaterską postawę mjr Radwanek został uhonorowany w 1990 roku medalem „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”. Inicjatorem otwarcia wystawy w Warszawie był Pan Jerzy Barycki, Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych współorganizował wydarzenie.

 

Medal „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata” to najwyższe izraelskie odznaczenie cywilne nadawane nie-Żydom, przyznawane przez Instytut Pamięci Męczenników i Bohaterów Holokaustu Yad Vashem w Jerozolimie od 1963 r. Do tej pory wyróżnionych zostało ponad 27 tys. bohaterów, w tym blisko 7000 Polaków, którzy stanowią największą grupę wśród odznaczonych osób, pochodzących z 51 krajów świata.