Kalendarz wydarzeń

Kartka z kalendarza

1914 – pierwsza wigilia I Brygady Legionów podczas działań wojennych, spędzona w boju pod Łowczówkiem. Walki w okolicach Łowczówka, Łowczowa i Mieszni Szlacheckiej trwały od 22 do 25 grudnia 1914 r. i przyniosły stronie polskiej wielkie straty - poległo 128 legionistów, a blisko 400 odniosło ciężkie rany. Mimo to legioniści dowodzeni przez Kazimierza Sosnkowskiego utrzymali swój odcinek frontu liczący blisko 20 km., odpierając 16 ataków doborowej dywizji rosyjskiej. Jak wspominali uczestnicy, legioniści w okopach łamali się zamiast białym opłatkiem - czarnym chlebem, a za choinkę musiała wystarczyć gałązka świerku wetknięta w lufę Manlichera. Przejmujący był również fakt śpiewania polskich kolęd przez żołnierzy po obu stronach frontu: z jednej strony czynili to walczący u boku Austrii legioniści, z drugiej wcieleni do armii carskiej mieszkańcy Królestwa Polskiego. Ten dramatyzm sytuacji stał się kanwą jednego z aktów sztuki Zygmunta Nowakowskiego Gałązka rozmarynu. W rozkazie do legionistów Józef Piłsudski pisał: stoczyliście (…) bój najkrwawszy i najcięższy z tych, jakieśmy dotąd mieli. Zyskaliście w nim nową sławę i nowy liść wawrzynu wpletliście do wieńca sławy polskiego żołnierza. (…) Jestem dumny, towarzysze broni, że Wami dowodzę.

1939 – w noc wigilijną z obozu jenieckiego w Kozielsku zostali wywiezieni i zamordowani przez NKWD polscy kapelani wojskowi.

1946 – w sowieckim więzieniu na Łubiance w Moskwie został zamordowany gen. Leopold Okulicki ps. „Niedźwiadek” (ur. 12 listopada 1898 r.), legionista I Brygady, działacz Związku Strzeleckiego w II RP, współtwórca SZP i ZWZ, więzień NKWD, Szef Sztabu Armii Polskiej w ZSRS, cichociemny, ostatni Komendant Główny Armii Krajowej, podstępnie aresztowany przez Rosjan w marcu 1945 r. i skazany na 10 lata więzienia w Procesie Szesnastu przywódców Polskiego Państwa Podziemnego. 

nr 2 (398) 2024 luty

 

202402