16 listopada 2020 r., w 80. rocznicę zamknięcia granic warszawskiego getta, utworzonego przez Niemców podczas II wojny światowej, Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk oddał hołd blisko 400 tys. warszawskich Żydów, zapalając symboliczny znicz przy murze dawnego getta na ul. Siennej. 

 

Mur znajdujący się między posesjami przy ul. Siennej 53 i 55 to jeden z ostatnich śladów tzw. "żydowskiej dzielnicy mieszkaniowej" utworzonej 16 listopada 1940 roku, na mocy zarządzenia z dnia 2 października 1940 roku, wydanego przez gubernatora dystryktu warszawskiego, Ludwiga Fischera. Społeczność warszawskich Żydów, pełna kontrastów, ale i barwnego życia, została odseparowana od reszty Warszawy. Przy wylotach do getta ustawiono niemieckie posterunki policyjne. Wprowadzono przepustki w ruchu pomiędzy gettem a tzw. stroną aryjską. Powstała ogromna enklawa, jakby miasto w mieście, które miało być bezwzględnie wykorzystywane ekonomicznie i doszczętnie ograbione. Grabież mienia żydowskiego była systemowa i trwała od pierwszych dni okupacji. Tylko w ciągu kilku tygodni przed zamknięciem getta przesiedlono w jego granice 138 000 Żydów, a wysiedlono 113 000 Polaków. Ta operacja wiązała się z dalszym rabunkiem: skonfiskowano ok. 4000 sklepów i ok. 600 zakładów żydowskich po stronie aryjskiej. Ich przesiedleni właściciele nigdy nie odzyskali już swej własności.

 

Na 307 hektarach Niemcy stłoczyli około 400 tysięcy ludzi. Liczbę ofiar warszawskiego getta szacuje się na blisko 400 tysięcy, około 92 tysiące ludzi zginęło lub zmarło głównie z głodu i chorób a 300 tys. w obozie zagłady w Treblince w trakcie dwóch akcji wysiedleńczych. Symbolem walki o godność sprzeciwu wobec barbarzyńskiej polityki eksterminacyjnej Niemców stało się powstanie w gettcie warszawskim, które wybuchło 19 kwietnia 1943 roku. W trakcie jego tłumienia hitlerowcy dopuszczali się kolejnych okrucieństw i zbrodni na ludności żydowskiej. Po upadku powstania nastąpiła ostateczna eksterminacja mieszkańców getta i jego całkowite zniszczenie. Na terenie „pustyni kamienno-ceglanej”, w którą Niemcy zmienili dzielnicę, przeprowadzane były masowe egzekucje mieszkańców Warszawy - polskich więźniów politycznych oraz Żydów schwytanych po „aryjskiej stronie”.

 

 

 


nr 2 (398) 2024 luty

 

202402