Kartka z kalendarza

1794 – wojska pruskie, sprzymierzone z wojskami rosyjskimi w tłumieniu Insurekcji Kościuszkowskiej, zdobyły Kraków, barbarzyńsko łupiąc na Wawelu narodowe regalia (insygnia władzy królewskiej), które w 1807 r. zostały w Berlinie przetopione na złoto. Ocalał jedynie miecz koronacyjny - Szczerbiec, który w 1921 r. powrócił do Polski.

1931 – w Waszyngtonie podpisano polsko-amerykański traktat o przyjaźni.

1934 – w Warszawie został zamordowany przez nacjonalistów ukraińskich Bronisław Pieracki (ur. 28 maja 1895 r.), legionista I Brygady, pułkownik WP, jeden z czołowych polityków obozu piłsudczykowskiego, minister spraw wewnętrznych, rzecznik  porozumienia polsko-ukraińskiego.  

Kartka z kalendarza

1944 – w walce z Niemcami pod Jewłaszami na Nowogródczyźnie zginął mjr Jan Piwnik ps. „Ponury” (ur. 31 sierpnia 1912 r.), przedwojenny funkcjonariusz Policji, członek ochrony marszałka Sejmu Walerego Sławka, Cichociemny, legendarny dowódca Zgrupowań Partyzanckich AK w Górach Świętokrzyskich, dowódca batalionu w 77 Pułku Piechoty AK na Nowogródczyźnie. W 1988 r. jego prochy sprowadzono do Polski i pochowano w klasztorze cystersów w Wąchocku.  

Kartka z kalendarza

1908 – we Lwowie z inicjatywy Józefa Piłsudskiego powołany został Związek Walki Czynnej, tajna organizacja, której celem było „prowadzenie poza granicami caratu robót przygotowawczych oraz wykształcenie organizatorów i kierowników dla przyszłego powstania zbrojnego w zaborze rosyjskim”. Na czele ZWC stanął Kazimierz Sosnkowski. ZWC miał charakter kadrowy i ze względu na warunki konspiracyjne liczył ponad 200 członków. W tym samym czasie, również we Lwowie, z inicjatywy Wawrzyńca Dayczaka zawiązane zostały Drużyny Bartoszowe, zrzeszające młodzież studencką pochodzącą ze środowisk wiejskich.

1934 – Prezydent RP wydał rozporządzenie o utworzeniu w Berezie Kartuskiej na Polesiu miejsca odosobnienia dla osób zagrażających bezpieczeństwu i porządkowi publicznemu.

Kartka z kalendarza

1792 – w wojnie w obronie Konstytucji 3 Maja, wojska polskie pod dowództwem księcia Józefa Poniatowskiego pokonały Rosjan i sprzymierzone z nimi renegackie wojska targowiczan w bitwie pod Zieleńcami.

1912 – Rada Związku Walki Czynnej podjęła decyzję o powierzeniu Józefowi Piłsudskiemu funkcji Komendanta Głównego ZWC. Szefem Sztabu ZWC został Kazimierz Sosnkowski.

1938 – w Warszawie otworzono nowy gmach Muzeum Narodowego.

1944 – krwawe walki z Niemcami oddziałów Armii Krajowej i Batalionów Chłopskich w Puszczy Solskiej.

Kartka z kalendarza

1955 – w Białymstoku zmarł abp Romuald Jałbrzykowski (ur. 7 lutego 1876 r.), w latach 1925-26 sekretarz generalny Konferencji Episkopatu Polski, od 1926 r. metropolita wileński, więzień niemiecki i sowiecki, wygnany przez władze sowieckie z Wilna w 1945 r.

Kartka z kalendarza

1940 – rozpoczęła się trzecia masowa deportacja obywateli polskich z Kresów Wschodnich II RP w głąb Związku Sowieckiego, w wyniku której wywieziono ponad 80 tysięcy osób.

1940 – rozpoczęły się masowe egzekucje dokonane przez Niemców na przedstawicielach polskiej inteligencji w ramach Akcji AB w Palmirach w Puszczy Kampinoskiej (zamordowani zostali m.in. b. marszałek Sejmu Maciej Rataj, czołowy polityk PPS Mieczysław Niedziałkowski i olimpijczyk Janusz Kusociński).

1970 – władze komunistyczne aresztowały działaczy „Ruchu”, organizacji niepodległościowej powstałej w 1965 r., prowadzącej liczne spektakularne akcje wymierzone w reżim komunistyczny (m.in. usunięcie tablicy ku czci Lenina na tatrzańskich Rysach, próba wysadzenia Muzeum Lenina w Poroninie). 

Kartka z kalendarza

1793 – w Grodnie rozpoczął się, trwający do 23 listopada, ostatni Sejm I Rzeczypospolitej, w którym wzięli udział posłowie związani z Konfederacją Targowicką. Pod naciskiem wojsk rosyjskich, które otoczyły miejsce obrad, posłowie zaakceptowali drugi rozbiór Polski.

1945 – ogłoszenie wyroków w toczącym się od 18 czerwca w Moskwie „Procesie Szesnastu” przywódców Polskiego Państwa Podziemnego (m.in. dowódcy AK gen. Leopolda Okulickiego ps. „Niedźwiadek”, delegata Rządu RP na Kraj Jana Stanisława Jankowskiego i przewodniczącego Rady Jedności Narodowej Kazimierza Pużaka) zdradziecko aresztowanych przez NKWD i wywiezionych do Moskwy w marcu 1945 r.