04. Maj 2020 - 10. Maj 2020
|
Poniedziałek 04. Maj
|
-
Kartka z kalendarza
1863 – powstańcy styczniowi pod dowództwem Ignacego Mystkowskiego stoczyli zwycięski bój pod Stokiem koło Ostrołęki z wojskami rosyjskimi dowodzonymi przez księcia Tichomirowa i Konstantego Rynarzewskiego.
1944 – w Owczarni na Lubelszczyźnie oddział komunistycznej partyzantki Armii Ludowej dokonał podstępnego napadu na oddział Armii Krajowej, mordując kilkunastu żołnierzy AK.
1981 – odbyła się premiera kultowego filmu „Miś” w reżyserii Stanisława Barei, obnażającego absurdalność życia codziennego w Polsce Ludowej.
|
Wtorek 05. Maj
|
-
Kartka z kalendarza
1939 – W Sejmie minister spraw zagranicznych płk Józef Beck wygłosił exposé, odnoszące się do niemieckich żądań wobec Polski. Z trybuny sejmowej padły słowa: Pokój (…) ma swoją cenę, wysoką, ale wymierną. My w Polsce nie znamy pojęcia pokoju za wszelką cenę. Jest jedna tylko rzecz w życiu ludzi, narodów i państw, która jest bezcenna. Tą rzeczą jest Honor!
|
Środa 06. Maj
|
-
Kartka z kalendarza
1820 – w Wilnie z inicjatywy Tomasza Zana założono Towarzystwo Przyjaciół Pożytecznej Zabawy, mające doskonalić moralnie swych członków (głównie studentów Uniwersytetu Wileńskiego). Z czasem organizacja zaczęła głosić hasła niepodległościowe przez co została rozwiązana przez władze rosyjskie.
1943 – w Warszawie Gestapo aresztowało pierwszego naczelnika Szarych Szeregów, wybitnego instruktora harcerskiego Floriana Marciniaka (zamordowany przez Niemców 20 lutego 1944 r. w KL Gross-Rosen).
|
Czwartek 07. Maj
|
-
Kartka z kalendarza
1794 – Naczelnik Tadeusz Kościuszko ogłosił Uniwersał Połaniecki, gwarantujący poprawę warunków życia chłopom. Akt ten miał przekonać włościan do poparcia Powstania Kościuszkowskiego i walki z Rosją.
1923 – z inicjatywy piłsudczyków (m.in. Walerego Sławka i Aleksandra Prystora) utworzono w Warszawie Instytut Badań Najnowszej Historii Polski (15 listopada 1935 r. przemianowany na Instytut Józefa Piłsudskiego Poświęcony Badaniu Najnowszej Historii Polski). Instytut został reaktywowany w 1943 r. na emigracji w Nowym Jorku i w 1947 r. w Londynie oraz w 2002 r. w Warszawie.
1933 – pilot Stanisław Skarżyński ustanowił rekord świata w przelocie bez lądowania, przelatując na samolocie RWD 5 nad południowym Atlantykiem.
1945 – zwycięska bitwa oddziałów Narodowego Zjednoczenia Wojskowego pod dowództwem mjr Franciszka Przysiężniaka ps. „Ojciec Jan” z grupą operacyjną NKWD w Kuryłówce.
1977 – w Krakowie, z inspiracji SB, został zamordowany student V roku polonistyki na Uniwersytecie Jagiellońskim Stanisław Pyjas. Śmierć związanego z opozycją studenta przyczyniła się do powstania Studenckich Komitetów Solidarności (SKS).
|
Piątek 08. Maj
|
-
Kartka z kalendarza
1915 – sformowano II Brygadę Legionów Polskich, w skład której weszły 2. i 3. Pułk Piechoty Legionów bohatersko walczące na froncie karpackim. Dowództwo nad II Brygadą objął płk Ferdynand Küttner. Wyrazem hołdu dla waleczności tej formacji było określanie jej mianem „Żelaznej Brygady”, spopularyzowanym szeroko w poezji i pieśni legionowej. W Piotrkowie Trybunalskim i Radomsku została sformowana III Brygada Legionów Polskich, w której skład weszły 4. i 6. Pułk Piechoty, dywizjon kawalerii i bateria artylerii.
1920 – oddziały polskie dowodzone przez gen. Edwarda Śmigłego-Rydza zajęły Kijów.
1940 – Samodzielna Brygada Strzelców Podhalańskich pod dowództwem gen. Zygmunta Szyszko-Bohusza została włączona do alianckiego Korpusu Ekspedycyjnego walczącego z wojskami niemieckimi pod Narwikiem w Norwegii.
1945 – w Berlinie podpisano akt bezwarunkowej kapitulacji III Rzeszy. Odziały podziemia antykomunistycznego pod dowództwem mjr Jana Tabortowskiego ps. „Bruzda” rozbiły komunistyczne więzienie w Grajewie, uwalniając więźniów politycznych.
|
Sobota 09. Maj
|
-
Kartka z kalendarza
1915 – bitwa pod Arras na froncie zachodnim, w której wsławił się Legion Polski (tzw. Legion Bajoński), walczący u boku Francji przeciwko Niemcom.
1920 – wojska polskie i sprzymierzone z nimi wojska ukraińskie wyparły bolszewików za Dniepr.
|
Niedziela 10. Maj
|
-
Kartka z kalendarza
1794 – Naczelnik Tadeusz Kościuszko powołał Radę Najwyższą Narodową, mającą sprawować funkcję cywilnej władzy podczas powstania.
1920 – na Górnym Śląsku rozpoczął się organizowany przez Polaków strajk powszechny.
1922 – w Gdyni zainaugurowała działalność Stocznia Marynarki Wojennej RP.
|