9 listopada 2018 r. na Zamku Królewskim w Warszawie odbyło się uroczyste otwarcie wystawy "Znaki Wolności. O trwaniu polskiej tożsamości narodowej". Patronat honorowy nad wystawą objął Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda, który wraz z Pierwszą Damą Agatą Kornhauser-Dudą przybył na wernisaż. To wielka lekcja naszej historii. Myślę, że niejedna łza podczas oglądania tej wystawy popłynie – powiedział Prezydent podczas przemówienia na Zamku Królewskim. W wydarzeniu wziął udział Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk.

 

Wymiar ekspozycji, realizowanej w ramach wieloletniego programu „Niepodległa”, to nie tylko rekordowa jak na warunki wystawiennicze liczba 30 sal, niemal 500 dzieł sztuki, pozyskanych z wielu instytucji i kolekcji prywatnych, oraz kilkaset fotografii dokumentalnych, którym towarzyszą montaże filmowe, ścieżki dźwiękowe, komentarze historyczne czy dokumenty archiwalne. To także monumentalny fresk historyczny, ujmujący w chronologicznych ramach 1914–1989 dzieje zmagań o narodową suwerenność oraz jej obronę i umacnianie, pomyślany jako refleksja nad istotą narodowej tożsamości.

 

Na wystawie możemy podziwiać arcydzieła polskiej sztuki, m.in. Jacka Malczewskiego, Maksymiliana Gierymskiego, Brunona Schulza, Zofii Stryjeńskiej, Adama Bunscha, Wojciecha Weissa, Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, Jana Lebensteina, Władysława Hasiora, Edwarda Dwurnika czy Antoniego Rząsy, odnoszące się do konkretnych wydarzeń historycznych, społecznych ruchów i ludzkich postaw. Narratorem wystawy stał się Jan Matejko, postrzegany nie tylko jako wybitny malarz, ale także jako Norwidowy dziejopis, wnikliwie „zaglądający” epokom w głąb i proroczo przewidujący nadchodzące zdarzenia. Jego wielkoformatowe obrazy – Batory pod Pskowem, Konstytucja 3 Maja, Rejtan. Upadek Polski, Kazanie Skargi tworzą podstawową strukturę ekspozycji. Traktowane powinny być jako ponadczasowe znaki ideowych, etycznych wyborów indywidualnych i zbiorowych oraz powtarzających się sytuacji historycznych.Celem prezentacji jest wskazanie w biegu naszej historii zbliżonych sytuacji, w których znalazł się naród i analogicznych postaw ludzkich opartych na tym samym zbiorze wyznawanych wartości. Ważną rolę odegrają pejzaże, traktowane jako enklawy narodowej tożsamości, zaś wehikułem umożliwiającym przedstawienie ludzkich doświadczeń będą utrwalone w dokumentalnych fotografiach twarze uczestników historycznych zdarzeń i ich osobiste świadectwa – fragmenty listów, pamiętników, zapisków i wspomnień.

 


 

 

nr 2 (398) 2024 luty

2024 luty