Po południu 16 maja 2018 r. uczestnicy obchodów 74. rocznicy bitwy o Monte Cassino wzięli udział w uroczystościach w San Vittore del Lazio, gdzie oddali hołd poległym żołnierzom 2. Korpusu Polskiego oraz innym cywilnym i wojskowym ofiarom II wojny światowej. W obchodach wziął udział m.in. Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk.

 

Burmistrz San Vittore del Lazio Nadia Bucci wyraziła wdzięczność poległym żołnierzom gen. Władysława Andersa: zebraliśmy się dzisiaj w San Vittore del Lazio, aby upamiętnić zasługi na polu chwały i krew przelaną na naszej ziemi 74 lata temu przez bohaterskich żołnierzy 2. Korpusu. (...) Młodzi żołnierze piechoty polskiej pod dowództwem bohaterskiego gen. Władysława Andersa, w tych tragicznych tygodniach z ponadludzkim wysiłkiem walczyli z wrogiem, który wcześniej zajął ich ziemię, a następnie ziemię włoską, stając się symbolem heroicznej walki o wolność i honor, które od zawsze były wartościami wyróżniającymi polski naród – powiedziała.

 

Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk podkreślił, że żołnierze gen. Andersa walczyli we Włoszech o wolność dla całej Europy: w ziemię San Vittore del Lazio wsiąkła polska krew przelewana po to, aby Polska, aby Italia, aby Europa były wolne. Ta krew wsiąkła dlatego, że żołnierze 2. Korpusu chcieli wybawić Europę spod jarzma narodowosocjalistycznej III Rzeszy. Ta ziemia jest święta. Stoimy w miejscu, gdzie spoczywali żołnierze podlegli w bitwie o Monte Cassino; stąd zostali przeniesieni na cmentarz wojenny. Za tę ziemię oddawali życie najlepsi synowie narodu polskiego. Minister Kasprzyk podziękował też lokalnej społeczności za hołd składany polskim żołnierzom. Pamięć o tamtych wydarzeniach łączy nasze narody węzłem przyjaźni na wieki – powiedział.

 

W dowód uznania zasług w upamiętnianiu walk o niepodległość RP Szef UdSKiOR odznaczył medalem „Pro Patria” Giuseppe Vendittellego, natomiast grupa Weteranów Walk o Niepodległość RP uhonorowana została medalami „Obrońca Ojczyzny 1939-1945” – otrzymali je Czesław Balec, Leonard Gierasik, mjr Stanisława Kociełowicz, Paweł Łojko i ppor Edward Moczulski.

 

Na zakończenie uroczystości nastąpiło złożenie wieńców i wiązanek kwiatów przed pomnikiem poległych żołnierzy 2. Korpusu Polskiego. Wieczorem tego samego dnia polska i włoska delegacja złożyły także kwiaty przed pomnikiem cywilnych i wojskowych ofiar II wojny światowej, a na Piazza Municipio w San Vittore del Lazio odbył się koncert Orkiestry Reprezentacyjnej Wojska Polskiego.

 

W uroczystościach poza Szefem UdSKiOR i Weteranami wzięli udział także m.in. wicemarszałek Senatu RP Maria Koc, pełnomocnik Prezesa Rady Ministrów ds. Dialogu Międzynarodowego senator Anna Maria Anders, marszałek senior Kornel Morawiecki, posłowie na Sejm RP Anita Czerwińska i Michał Jach, doradczyni prezydenta Zofia Romaszewska, Dowódca Garnizonu Warszawa gen. bryg. Robert Głąb, działacze opozycji antykomunistycznej, przedstawiciele władz lokalnych i licznie zgromadzona miejscowa ludność.

 

Pomnik upamiętniający poległych żołnierzy 2. Korpusu Polskiego składa się z oryginalnego krzyża z 1944 lub 1945 roku wykonanego z łusek pocisków artyleryjskich. Przed krzyżem znajduje się rzeźba orła z białego marmuru nawiązująca do godła Wojska Polskiego Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie oraz znaki rozpoznawcze 3. Dywizji Strzelców Karpackich oraz 2. Brygady Pancernej. Pomnik znaczy miejsce znajdującego się w San Vittore del Lazio przy XV-wiecznym kościele Santa Maria del Soccorso w latach 1944-1945 cmentarza, gdzie pochowano ok. 500 polskich żołnierzy. Była to jedna z dwóch pierwszych tymczasowych nekropolii (druga znajdowała się w Acquafondata), gdzie chowano poległych pod Monte Cassino.

 

nr 2 (398) 2024 luty

 

202402